ایرانی بودن موشك‌های انصار الله یمن: ادعا یا واقعیت؟
در ماه های اخیر مواضع و ادعاهای متعددی درباره دخالت نظامی ایران در یمن و مشخصا ارسال سلاح های سنگین همچون موشك برای گروه انصار الله یمن مطرح شده است. جدی ترین این ادعاها مربوط به نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد می شود كه در کنفرانسی خبری در دسامبر 2017 (آذرماه 1396) با نشان دادن لاشه یك موشك گفت: «نشانه های ایران بر روی موشک هایی که انصارالله پرتاب می کند پیدا است. موشکی که انصارالله به سمت سعودی پرتاب کرد ساخت ایران بوده است. بر آن هستیم ماهیت نظام ایران را افشا کرده و بر ضرورت مقابله با تهدیدهایی که ایران ایجاد کرده تاکید کنیم. تهدید موشکی ایران همه را در بر می گیرد و تنها عربستان و امارات را تهدید نمی کند. تمرکز ما فقط بر روی برنامه هسته ای ایران نیست بلکه برنامه های موشکی ایران نیز در دستور کار ما قرار دارد.»
حال سوال اساسی این است كه آیا ادعاهای مربوط كمك های نظامی و ارسال تسلیحات سنگین ایران به انصار الله یمن، منطقا می تواند قابل قبول باشد؟ اهداف واقعی مطرح كنندگان چنین ادعاهایی چه می تواند باشد؟ برای پاسخ به این سوال، در ابتدا باید به این نكته توجه داشت كه جمهوری اسلامی ایران بعنوان یك كنشگر جدی و مهم خاورمیانه، با توجه به هنجارها و اصول خود و همچنین با عنایت به منافع و محیطی كه در آن فعالیت می كند و فهم و انتظاری كه از خود و دیگر بازیگران نظام بین الملل دارد، هویتی خاص از خود و دیگر موجودیتهای بین تعریف كرده و نوع و سطح رفتار لازم در قبال آنها را اتخاذ می كند.
پاسخ معاون سابق عربی– آفریقایی وزارت امور خارجه به سوالی در باب راهبرد ایران در قبال گروه های سیاسی غیر دولتی و همچنین بررسی های تفصیلی این پژوهشگر نشان می دهد كه در نوع رفتار ایران درباره گروه های سیاسی ای همچون انصار الله یمن كه اقدام به اعتراض و مبارزه كرده و یا قدرت را در كشورهایشان در دست گرفته اند، عوامل موثری همچون ماهیت و ارزشهای حاكم بر آن گروه و شعارهای اصلی آن، موضع آن گروه در قبال مساله فلسطین، موضع درباره آمریكا و اسرائیل، مشی سیاسی و مبارزاتی آن گروه، حكومت مطلوب آن گروه و شرایط نظام بین الملل تاثیر گذار و تعیین كننده هستند.
درباره انصار الله یمن هم با عنایت به سبقه طولانی مبارزاتی این گروه (كه منبعث از فعالیت های حوثی ها و بویژه 6 دور جنگ جدی آنها با حكومت علی عبدالله صالح است) و مطالبات و اهداف و مواضع كاملا اسلامی، ضد اسرائیلی و ضد آمریكایی آن، ایران در راستای همان خط مشی كلی خود، به حمایت معنوی از این گروه اقدام كرده است. به بیان دیگر نحوه ورود ایران به مسائل مربوط به گروه هایی همچون انصار الله یمن، معنوی و در حد حمایت رسانه ای (بویژه انعكاس سخنرانی ها و مواضع رهبران انصار الله، نمایش تجمعات حامیان آن، به تصویر كشیدن حملات عربستان سعودی به غیرنظامیان در یمن)، سیاسی و دیپلماتیك و همچنین كمك های مادی غیر نظامی اعم از دارو، غذا، پوشاك و دیگر كمك های انسانی بوده است و به هیچ وجه از جنس دخالتهای عربستان سعودی در بحرین و یمن برای دخالت نظامی و یا اعزام نظامیان برای سركوب معترضان و گروه های فعال در آن كشورها نبوده است.
فارغ از این نكته كه با شرایط فعلی حاكم بر منطقه خاورمیانه و نظارت های دقیق و مستمر در حال انجام از سوی سازمان ملل و برخی كشورها بر یمن، امكان ارسال تسلیحات به یمن تقریبا در حد صفر است. نباید از بنیه نظامی داخلی یمن غافل شد. نظام قبلی حاكم بر یمن، یك حكومت متاثر از نظامیان بود و شخص علی عبد الله صالح، قبل از رسیدن به پست ریاست جمهوری این كشور، یك نظامی رده بالا بوده و ریاست ستاد كل ارتش این كشور را بعهده داشت و منطقا نمی توانست نسبت به تقویت و توسعه امكانات و قدرت و دانش نظامی و ساخت تسلیحات در كشورش بی توجه بوده باشد. بنابراین می توان گفت كه ارتش و انصار الله یمن كه وارث توان و تسلیحات حكومت سابق هستند، نیازی به كمك خارجی برای ساخت موشك نداشته و با امكانات و دانش متخصصان داخلی خود اقدام به ساخت موشك و دفاع از خود در برابر حملات ارتش عربستان سعودی بر آمده اند.
نكته مهم پایانی این كه هم زمانی ایراد این اتهامات با تلاش آمریكایی ها جهت بازكردن مجدد پرونده توافق برجام و انجام مذاكرات جدید درباره تسلیحات موشكی ایران، بسیار معنادار است. به عبارتی می توان چنین استنباط كرد كه هدف اصلی برای طرح ادعاهای مربوط به "ایرانی بودن موشك های شلیك شده از یمن به سوی عربستان سعودی"، كشاندن ایران به پای میز مذاكره درباره تحدید توان و نظارت بر فعالیت های موشكی اش است. موضوعی كه به اعتقاد یكی از متخصصان ارشد مسائل بین المللی، توهمی بیش نبوده و "یك خط قرمز حاكمیتی" برای ایران است و مقامات این كشور به هیچ وجه راضی به مذاكره و مصالحه در موضوع بازدارندگی‌ای نمی‌شوند كه مربوط به بقا و امنیت ملی كشور است. به‌ویژه اینكه ایران به‌طور دائم موضوع تغییر رژیم از سوی آمریكا بوده و در معرض حمله مستقیم رژیم اسرائیل به تأسیسات اتمی خود قرار داشته است.