برگزاری دومین دوره برنامه پژوهشگران مهمان در سال تحصیلی 1392-1391
روز پنجشنبه 18 آبان 1391 جلسه توجیهی دومین دوره برنامه پژوهشگران مهمان پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه در سال تحصیلی جدید 1392-1391 برگزار شد. این جلسه با حضور تعدادی از اساتید دانشگاه، پژوهشگران مقیم، تعدادی از پژوهشگران مهمان سال تحصیلی 1391-1390 و پژوهشگران مهمان دوره جدید تشکیل شد. در این جلسه دکتر سید حسین موسوی رئیس مرکز، دکتر کیهان برزگر رئیس پژوهشکده، دکتر حمید احمدی قائم مقام پژوهشکده، دکتر قدیر نصری و دکتر سید عبد الامیر نبوی پژوهشگران ارشد پژوهشکده سخنرانی کردند و نکاتی را در مورد اهمیت و اهداف برنامه پژوهشگران مهمان بیان کردند.
در ابتدای جلسه دکتر کیهان برزگر که ریاست جلسه را نیز بر عهده داشت ضمن خوشامدگویی به مهمانان حاضر در جلسه از دکتر سید حسین موسوی دعوت کرد که نکات خود را مطرح کند. دکتر موسوی ضمن دعوت پژوهشگران به نشان دادن شایستگی ها، تولید و همکاری در زمینه علمی- پژوهشی و حمایت از استراتژی صحیح در سیاست خارجی، ابراز امیدواری کرد که در دوره جدید برنامه پژوهشگران مهمان افق های تازه ای در فعالیت های پژوهشی و مطالعاتی پژوهشکده گشوده شود. وی هدف از تأسیس این پژوهشکده را آشنایی دانشگاهیان با کارشناسان و دستگاه های اجرایی کشور، ایفای نقش در جامعه از طریق انتشار فصلنامه های معتبر فارسی، انگلیسی و عربی و برداشتن گام های اساسی در تولید علم و کاربردی بودن آن دانست. دکتر موسوی در نهایت بر این نکته تاکید کرد که این مرکز بیش از دو دهه است که توانسته به عنوان یک مرکز مستقل و در عین حال نزدیک به دستگاه دیپلماسی کشور اعتبار مناسبی را در محافل دانشگاهی و مراکز مطالعاتی داخلی و خارجی کسب کند.
در ادامه جلسه دکتر برزگر، دلیل برگزاری دوره جدید برنامه پژوهشگران مهمان را تجربه موفق این برنامه در سال تحصیلی 1391-1390، از یک سو و خلاء وجود آن در فضای دانشگاهی و پژوهشی کشور از سوی دیگر دانست. بر این اساس هدف این برنامه آموزش نسل جدیدی از پژوهشگرانی است که در جهت ترکیب فضای دانشگاهی و پژوهشی با حوزه سیاست گذاری حرکت کنند. به عبارت دیگر، هدف این برنامه تلاش برای تقویت نظام آموزشی- پژوهشی کشور از طریق ایجاد توازن در نگرش پژوهشگر و فرصت برای کسب تجربه می باشد. از این لحاظ، از نظر ایشان برنامه پزوهشگران مهمان در واقع ادامه آموزش دانشجویان دوره دکتری یا تازه فارغ التحصیلان دکتری در یک فضای پژوهشی و حرفه ای مثل پژوهشکده مطالعات استراتزیک خاورمیانه است.
رئیس پژوهشکده سپس راه های دستیابی به این هدف را مشارکت فعال در گروه های مطالعاتی پژوهشکده، حضور فعال در نشست های داخلی و بین المللی، کمک در اجرای کنفرانس ها و سمینارها، نوشتن مقالات بلند علمی-پژوهشی و یادداشت های کوتاه حرفه ای، عضویت و مشارکت در انجمن های دوستی ایران و کشورهای خاورمیانه و موارد دیگر دانست. دکتر برزگر با تاکید بر این نکته که پایه های قدرت و نقش کشور ما ایران در منطقه و نظام بین الملل در حال افزایش است، ویژگی های یک پژوهشگر را "آشنایی با موضوعات و جریان های پژوهشی جاری مسائل جهانی و حوزه های روشنفکری بین المللی از جمله خلع سلاح هسته ای منطقه ای و جهانی، دیدگاه های منطقه ای در سیاست خارجی، مسائل امنیت انرژی، مسائل زیست محیطی، مسائل حقوق بشری، نهادها و سازمان های بین المللی و غیره ذکر کرد و اینکه فهم صحیح منافع و امنیت ملی کشور نیازمند شناخت و برداشت صحیح در نوع روابط با قدرت های منطقه ای و جهانی است. از نظر وی، تحقق این امر نیازمند آموزش و به کارگیری نسل جدیدی از پژوهشگران است که توان ترکیب مسائل مفهومی– نظری با مسائل سیاست گذاری با رویکردی رو به جلو، حل المسائلی، متعادل، مثبت و تعاملی را داشته باشند.
در ادامه جلسه، دکتر حمید احمدی برنامه پژوهشگران مهمان را فرصتی مناسب برای پژوهشگران جهت فعالیت گسترده و شکوفایی توانایی های خود دانست. وی با تاکید بر اهمیت نقش ایران، مصر و ترکیه در خاورمیانه، به هدف پژوهشکده مبنی بر کمک به رشد و گسترش دانش خاورمیانه شناسی اشاره کرد. در نهایت قائم مقام پژوهشکده با ابراز تأسف از عدم وجود متخصصان، آثار و ادبیات مربوط به خاورمیانه شناسی، نیاز به انجام کارهای پژوهشی و شناخت و تولید ادبیات در کشور را مورد توجه قرار داد.
دکتر قدیر نصری به عنوان سخنران بعدی جلسه، با اظهار وجود خلا در بسیاری از موضوعات اساسی خاورمیانه شناسی در جامعه، پژوهشگران را به همکاری و فعالیت در زمینه های مختلف پژوهشی و علمی به ویژه در حوزه تحولات جاری و عینی منطقه و مباحث فکری خاورمیانه در راستای منافع ملی کشور تشویق کرد. مدیر گروه روندهای فکری پژوهشکده ضمن معرفی این گروه، تفحص در فضای ذهنی نخبگان و اندیشمندان منطقه و دوری از فلسفه اندیشی محض را دغدغه گروه روند های فکری پژوهشکده دانست.
دکتر عبدالامیر نبوی آخرین سخنران جلسه بود. وی در ابتدا با توجه به تجربه خود در مدیریت فصلنامه مطالعات خاورمیانه به راهگشا بودن برخی از مطالب فصلنامه های پژوهشکده در حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل اشاره و نکاتی را در خصوص نگارش مقالات و آسیب های مقاله نویسی مطرح کرد. در ادامه مدیر گروه مصر شناسی پژوهشکده ضمن تاکید بر نقش مهم مصر در خاورمیانه و به تبع آن در سیاست خارجی کشور، روابط منطقه ای، جریان های فکری و غیره به معرفی گروه مصرشناسی پژوهشکده پرداخت.
این جلسه با معرفی، پرسش و پاسخ حاضرین و همچنین گرفتن عکس یادگاری به پایان رسید.
گزارش: منیر حضوری، دستیار امور سمینارهای پژوهشکده