نویسنده: ابراهیم متقی افسانه رشاد (دبیر گروه مطالعات راهبردی) | ۱۶ تیر ۱۳۹۹
کتاب «امنیت منطقه‌ای در شرایط آشوب: دولت قوی یا منطقه قوی» نوشته زهره پوستین‌چی و ابراهیم متقی، به امنیت در خاورمیانه، گروهک تروریستی داعش و امنیت داخلی ایران می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی تهران منتشر شده است.
نویسنده: فائزه قاسمی | ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۹
تفکرات وستفالیایی، معمولا اهمیت و قدرت گروه ها و سازمان های غیردولتی را نادیده می گیرند. این گروه¬ها زمانی که خارج از چارچوب ساختار شناخته شده دولت ملت ها عمل می کنند، به عنوان نوعی آنومی و یک بی نظمی که «تنها» باید سرکوب شود، دست کم گرفته می شوند. اما جهان امروز نشان داده این آنومی ها احتمالا بخشی از ساختار اصلی زیست ما در سیاست بین الملل کنونی هستند. قاعده¬اند و نه استثنا. نوعی مقاومت –فارغ از نگاه اخلاقی- در برابر نظم موجودند. تعدد گروه های تروریستی غیردولتی و زایش یکی پس از دیگری آنها نشان داده این گروه ها بخشی از مقاومت «متفاوت»ها در برابر تفکر غالب دولت-ملت گرایی هستند که علاقه¬مند به یکسان سازی ایده ها و رویه¬هاست. با این حال، امری دیگر درخصوص گروه های تروریستی هم غالبا نادیده گرفته شده است: توانایی آنها برای عمل کردن مانند دولت¬ها.
نویسنده: مریم پاشنگ | ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹
شاید تاریخ بازارهای نفت تا کنون تا این حد آشفتگی و سردرگمی را تجربه نکرده باشد. در پی همه گیر شدن ویروس کرونا، اعمال قوانین قرنطینه در بسیاری از کشورها به سقوط سهام در بازارهای بورس و افزایش نرخ بیکاری و کاهش شدید فعالیت های اقتصادی در کشورهای تحت تاثیر این اپیدمی در چند ماه اخیر منجر شده و به باور کارشناسان دنیا را وارد رکود اقتصادی عمیق تر نسبت به رکود بزرگ سال 2008 کرده است.
نویسنده: مرتضی بدری | ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹
نظام های سیاسی نمایندگان طبقات خاصی از اجتماع اقلیت اکثریت شده هستند که به صورت سرمایه گذار و حامی در صحنه های سیاسی حضور می یابند. قبل از ویروس کرونا نظام های سیاسی و بازیگران در سطح محلی، منطقه ای و بین المللی بر این باور بودند که علیرغم حضور در جمع، منافع انحصاری را دنبال کنند. پدیداری ویروس کرونا همه معادلات خطی روابط بین المللی جاری پس از جنگ دوم جهانی را بهم ریخت و بازیگران عرصه بین المللی را از اهمیت حضور، باور و پذیرش آگاه ساخت.
نویسنده: احسان اعجازی | ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹
حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید، منازعه اعراب و فلسطین را که در اواخر دوره ریاست جمهوری اوباما در حاشیه سیاست خارجی ایالات متحده قرار داشت، وارد مرحله جدیدی نمود. با توجه به دوستی عمیق بین کابینه بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ، دور از انتظار نبود که دولت ایالات متحده سیاستی را در قبال این منازعه در پیش بگیرد، که بیش از پیش در جهت منافع رژیم اسرائیل قرار داشته باشد. ابتکار «طرح معامله قرن» را می توان در همین راستا ارزیابی کرد. مفاد این طرح نشان می دهد که ایالات متحده در ابتکار خود تنها منافع حیاتی اسراییل را در نظر گرفته است و از فلسطینی ها می خواهد که با دریافت پول و گرفتن امتیازات اقتصادی اندک از حقوق خود چشم پوشی کنند. اما این طرح با چالش های جدی روبرو است.
نویسنده: جلیل بیات | ۴ اردیبهشت ۱۳۹۹
تغییر سیاست های امارات متحده عربی در ماه‌های اخیر را می توان دو سناریو بدبینانه تحت عنوان «سیاست فریب» و «ارزیابی واکنش ایران» و دو سناریو خوش بینانه تحت عنوان «بازسازی رابطه با ایران» و «تلاش برای بازیگری مستقل» مطرح کرد. در سال های گذشته امارات متحده عربی در کنار عربستان و بحرین به جبهه گیری علیه ایران پرداخته و برای انزوا و شکست سیاست های منطقه ای ایران با دونالد ترامپ همراه شده بود. اما از حدود یکسال اخیر با افزایش تنش در منطقه خلیج فارس بعد از حملات به نفتکش ها و سپس شهادت سردار سلیمانی، امارات حداقل در ظاهر نشان داد خیلی با جبهه موردنظر همراه نیست و به کاهش تنش با ایران پرداخته است.
نویسنده: مختار نوری | ۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
ویروس کرونا به مثابه حادترین بحران جهانی بسیاری از کشورها و نظامهای سیاسی را با چالشهای جدی مواجه ساخته است. خطر بحران کرونا برای صلح و امنیت جهانی به حدی است که سازمان ملل خواهان آتشبس در تمامی درگیری‌ها در جهان شده است. مسائلی مانند رکود در اقتصاد جهانی، چالش علیه همکاریهای منطقه‌ای و بین‌المللی، چالش در اتحادیه اروپا، تضعیف ارتباطات بین‌المللی، گسترش بیکاری در سطح جهانی، سقوط بازارهای مالی، آسیب دیدن نظام معیشت و رفاه مردم در کشورهای توسعه نیافته، کم حجم شدن زندگی روزمره مردم، محدود شدن روابط اجتماعی ، بحران‌های روحی و روانی و... صرفاً بخشی از چالشهای ناشی از این بحران خطرناک محسوب میشوند.
نویسنده: بهروز نامداری | ۲۸ فروردین ۱۳۹۹
در روزهایی که اخبار ویروس کرونا به خبر غالب خبرگزاری های جهان تبدیل شده، برای بسیاری اخبار مربوط به بازار و قیمت نفت که به نوعی به حوزه سلامت و رشد اقتصادی کشورها هم گره خورده از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. اما چرا سقوط قیمت نفت در زمان کنونی رخ داده است؟ این سقوط قیمتی تا کجا پیش خواهد رفت؟ و تاثیر آن بر صادر کنندگان نفت چه خواهد بود؟
نویسنده: سید محسن (ميلاد) مصطفوی (دبیر گروه) | ۲۸ فروردین ۱۳۹۹
مدت‌ها بود که مسیر تجارت اروپا به آسیای مرکزی از خاک روسیه می‌گذشت. روسیه مسیرهای ارتباطی را یک ابزار سیاسی مهم جهت رسیدن منافع اقتصادی و امنیتی خود در عرصه بین‌المللی می‌داند. اما در پنج سال گذشته، مسیرهای تجاری جدیدی از آسیای مرکزی شروع به فعالیت نموده است. این مسیرها از دریای خزر و راه‌آهن ترکیه و ایران عبور کرده و به دیگر مناطق جهان ارسال می‌گردند. این مسیرها که به «ماورای خزر» (ترانس کاسپین) شناخته میشوند از طریق بندر آکتائو و کوریک به بندر باکو در آذربایجان و یا بندر امیرآباد ایران می‌رسند. ازآنجا هم از طریق راه‌آهن باکو –تفلیس-آخالکالک- قارص (BTK-BTAK) به اروپا و یا از طریق ایران به بندرها ایران در خلیج‌فارس، دریای عمان و یا به مرز ترکیه با ایران (مرز بازرگان، رازی) می‌روند. با شروع سال 2021 برآورد می‌شود حجم حمل‌ونقل در طول مسیر باکو- تفلیس- قارص از 6.5 میلیون تن به بیش از 17 میلیون تن در سال برسد.
۷ اسفند ۱۳۹۸
نشست گروه مطالعاتی روندهای فکریِ پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با عنوان «مقدمه‌ای بر حدود سیاست: از قدرت تا آنارشیسم و درس‌های آن برای ایران و خاورمیانه»روز دوشنبه 28 بهمن ۱۳۹۸در پژوهشكده مطالعات استراتژیک خاورمیانه و با حضور دکتر موسی دیباج دانشیار گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دکتر جهانگیر معینی علمداری، دانشیار علوم سیاسی در گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و دکتر حمید ملکزاده، دانشآموخته دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران با مدیریت علمی خانم دکتر طیبه دومانلو و با حضور اساتید، دانشجویان و علاقمندان این حوزه برگزار شد
