۱۰ شهریور ۱۳۹۹

در 13 آگوست 2020 اعلام خبر «توافق تاریخی» میان امارات متحده عربی و اسرائیل با میانجیگری ایالات متحده آمریکا توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، توجهات بسیاری را به خود جلب کرد. مهم‌ترین بند این توافق، به‌رسمیت شناختن رسمی اسرائیل از سوی امارات و همچنین تعلیق برنامه الحاق کرانه باختری رود اردن از سوی اسرائیل است؛ گرچه سابقه همکاری و رابطه غیررسمی میان اسرائیل و امارات به چند سال پیش از این برمی‌گردد.

نویسنده: بهروز نامداری  |   ۴ شهریور ۱۳۹۹

جمعه 31 اردیبهشت رئیس جمهور ترکیه چند روز پس از اعلام وعده خبر خوش به مردم آن کشور، نهایتا مژده داد این کشور یک میدان گازی بزرگ در دریای سیاه کشف کرده است. چگونگی اعلام این خبر و مانور تبلیغاتی حزب حاکم ترکیه در خصوص آن را باید در چهارچوب دیدگاه نوین دولت مردان آنکارا به اقتصاد انرژی و ژئوپلتیک ترکیه تحلیل نمود. در این یاداشت سعی داریم ارزش این کشف را در بستر بازار گاز ترکیه وهمچنین دیدگاه های جدید سیاستمداران ترکیه در خصوص بازار جهانی نفت و گاز بررسی نمائیم.

نویسنده: ابراهیم متقی  |   ۱۴ مرداد ۱۳۹۹

واقعيت­‌هاي توافقنامه همكاري ايران و چين را بايد بر اساس ضرورت‌­هاي ساختاري نظام بين الملل تحليل و تبيين نمود. رويكرد سياست خارجي ايران بعد از ناكامي برجام ماهيتی شرق محور پيدا كرده است. ايران در فرايند توافق برنامه جامع اقدام مشترك تلاش نمود تا سطح همكاري­‌هاي اقتصادي، صنعتي و راهبردي خود با  كشورهاي جهان غرب را ارتقا دهد. الگوي رفتاري دونالد ترامپ نه تنها ايران را با مشكلات اقتصادي روبه رو كرد بلكه منجر به واكنش ايران در روند سياست خارجي گرديده و جهت گيري سياست خارجي خود را با تغييراتي همراه ساخت.

نویسنده: افسانه رشاد (دبیر گروه مطالعات راهبردی)  |   ۴ مرداد ۱۳۹۹

فوکویاما کتاب «هویت» را در نقد اندیشه پایان تاریخ خود به رشته تحریر در آورد. هدف اصلی فوکویاما از نگارش این کتاب، نقد سیاست های اجتماعی و اقتصادی ترامپ بوده است .فوکویاما به این موضوع اشاره دارد که نگارش کتاب هویت ،ضرورت اجتناب ناپذیر درک معادله سیاست و قدرت در دوران ترامپ می باشد. سیاست هویتی ترامپ، لیبرال دموکراسی امریکا را هدف قرار داده است

نویسنده: ابراهیم متقی افسانه رشاد (دبیر گروه مطالعات راهبردی)  |   ۱۶ تیر ۱۳۹۹

کتاب «امنیت منطقه‌ای در شرایط آشوب: دولت قوی یا منطقه قوی» نوشته زهره پوستین‌چی و ابراهیم متقی، به امنیت در خاورمیانه، گروهک تروریستی داعش و امنیت داخلی ایران می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی تهران منتشر شده است.

نویسنده:  فائزه قاسمی  |   ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۹

تفکرات وستفالیایی، معمولا اهمیت و قدرت گروه ها و سازمان های غیردولتی را نادیده می گیرند. این گروه¬ها زمانی که خارج از چارچوب ساختار شناخته شده دولت ملت ها عمل می کنند، به عنوان نوعی آنومی و یک بی نظمی که «تنها» باید سرکوب شود، دست کم گرفته می شوند. اما جهان امروز نشان داده این آنومی ها احتمالا بخشی از ساختار اصلی زیست ما در سیاست بین الملل کنونی هستند. قاعده¬اند و نه استثنا. نوعی مقاومت –فارغ از نگاه اخلاقی- در برابر نظم موجودند. تعدد گروه های تروریستی غیردولتی و زایش یکی پس از دیگری آنها نشان داده این گروه ها بخشی از مقاومت «متفاوت»ها در برابر تفکر غالب دولت-ملت گرایی هستند که علاقه¬مند به یکسان سازی ایده ها و رویه¬هاست. با این حال، امری دیگر درخصوص گروه های تروریستی هم غالبا نادیده گرفته شده است: توانایی آنها برای عمل کردن مانند دولت¬ها.

نویسنده: مریم پاشنگ  |   ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹

شاید تاریخ بازارهای نفت تا کنون تا این حد آشفتگی و سردرگمی را تجربه نکرده باشد. در پی همه گیر شدن ویروس کرونا، اعمال قوانین قرنطینه در بسیاری از کشورها به سقوط سهام در بازارهای بورس و افزایش نرخ بیکاری و کاهش شدید فعالیت های اقتصادی در کشورهای تحت تاثیر این اپیدمی در چند ماه اخیر منجر شده و به باور کارشناسان دنیا را وارد رکود اقتصادی عمیق تر نسبت به رکود بزرگ سال 2008 کرده است.

نویسنده: مرتضی بدری  |   ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹

نظام های سیاسی نمایندگان طبقات خاصی از اجتماع اقلیت اکثریت شده هستند که به صورت سرمایه گذار و حامی در صحنه های سیاسی حضور می یابند. قبل از ویروس کرونا نظام های سیاسی و بازیگران در سطح محلی، منطقه ای و بین المللی بر این باور بودند که علیرغم حضور در جمع، منافع انحصاری را دنبال کنند. پدیداری ویروس کرونا همه معادلات خطی روابط بین المللی جاری پس از جنگ دوم جهانی را بهم ریخت و بازیگران عرصه بین المللی را از اهمیت حضور، باور و پذیرش آگاه ساخت.

نویسنده: احسان اعجازی  |   ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹

حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید، منازعه اعراب و فلسطین را که در اواخر دوره ریاست جمهوری اوباما در حاشیه سیاست خارجی ایالات متحده قرار داشت، وارد مرحله جدیدی نمود. با توجه به دوستی عمیق بین کابینه بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ، دور از انتظار نبود که دولت ایالات متحده سیاستی را در قبال این منازعه در پیش بگیرد، که بیش از پیش در جهت منافع رژیم اسرائیل قرار داشته باشد. ابتکار «طرح معامله قرن» را می توان در همین راستا ارزیابی کرد. مفاد این طرح نشان می دهد که ایالات متحده در ابتکار خود تنها منافع حیاتی اسراییل را در نظر گرفته است و از فلسطینی ها می خواهد که با دریافت پول و گرفتن امتیازات اقتصادی اندک از حقوق خود چشم پوشی کنند. اما این طرح با چالش های جدی روبرو است.

نویسنده: جلیل بیات  |   ۴ اردیبهشت ۱۳۹۹

تغییر سیاست های امارات متحده عربی در ماه‌های اخیر را می توان دو سناریو بدبینانه تحت عنوان «سیاست فریب» و «ارزیابی واکنش ایران» و دو سناریو خوش بینانه تحت عنوان «بازسازی رابطه با ایران» و «تلاش برای بازیگری مستقل» مطرح کرد. در سال های گذشته امارات متحده عربی در کنار عربستان و بحرین به جبهه گیری علیه ایران پرداخته و برای انزوا و شکست سیاست های منطقه ای ایران با دونالد ترامپ همراه شده بود. اما از حدود یکسال اخیر با افزایش تنش در منطقه خلیج فارس بعد از حملات به نفتکش ها و سپس شهادت سردار سلیمانی، امارات حداقل در ظاهر نشان داد خیلی با جبهه موردنظر همراه نیست و به کاهش تنش با ایران پرداخته است.