"روابط فرهنگی ایران و ترکیه بستری برای همگرایی و تفاهم"

سپس، آقای خلج منفرد به ارائه نکاتی در خصوص نگاه ترکیه به ایران ، به بیان فضای فکری حاکم بر روابط فرهنگی ایران و ترکیه را براساس تجربیات و برداشت های شخصی خود در ارتباط با شخصیت های فرهنگی و دانشگاهی ترکیه پرداخت.
 
 اول اینکه، در ترکیه، ترکها و مخصوصا نخبگان نسبت به ایران و فرهنگ ایرانی نگاه مثبت و متواضعانه ای دارند و خود را به نوعی مدیون فرهنگ و تمدن ایرانی می دانند. تاریخ دانان ترک نسبت به تاریخ ماقبل و بعد از اسلام ایران آگاهی دارند و به عنوان یک فرهنگ عمیق و باسابقه به آن می نگرند. جلسه و نشستی  میان ما و ترکان نبوده که ترکان شعری از شعرای ایرانی نخوانند. به طوری که آقای دکتر ایلبر اورتایلی  مدیر سابق موزه توپکاپی ( بزرگترین موزه عثمانی) استاد برجسته تاریخ می گوید: "همان طور که یونان حکم مادر را برای تمدن غربی دارد همین نقش را ایران برای منطقه ما و شرق دارد".
 
دوم، در ترکیه به دلایل خاصی از جمله شکاف مذهبی در ترکیه بین علویها و حنفی ها فضای جنگ چالدران هنوز در میان ترکها زنده است و دو طرف به اختلافات تاریخی دامن می زنند و کتب و رمانهایی که درباره جنگ چالدران و روابط شاه اسماعیل و سلطان سلیم یاووز نوشته می شود از کتب پر فروش در ترکیه هستند و متاسفانه این مشکل داخلی به روابط دوجانبه ایران و ترکیه هم تسری  پیدا می کند. به طوری که اندیشه رقابت میان ترکیه و ایران بسیار بیشتر از ایران در میان آنها مشهود است .
 
سوم، برخی جریانات مانند جریان فتح الله گولن برای جلوگیری از فعالیت ایران در ترکیه این دیدگاه را تقویت کرده و به منظور ایران هراسی و کنترل فعالیت و نفوذ فرهنگی ایران به آن دامن می زنند.
 
چهارم، دوران انقلاب اسلامی در روابط ایران و ترکیه یک نقطه عطف می باشد، پیروزی انقلاب اسلامی  در ترکیه بسیاری از تحولات را به دنبال داشته است.
 
 وی افزود به لحاظ اجتماعی، سیاسی و فرهنگی؛ یکی از این تاثیرات جابجایی گروه ها و جریانات نزدیک به ایران در ترکیه پس از انقلاب اسلامی بود. به لحاظ تاریخی و سنتی علویان به عنوان گروه های نزدیک به ایران در ترکیه و سنی ها به عنوان گروه های مخالف ایران مطرح بوده اند، بعد از انقلاب اسلامی گروه های اسلامی سنی علاقه مند به آراء امام خمینی (ره)، شهید مطهری و دکتر شریعتی شدند و آثار ایشان به صورت گسترده در ترکیه مورد توجه قرار گرفت و علویان که از رشد اسلام گرایی در ترکیه و احیای مجدد عثمانی گری به شدت در هراس هستند به سیستم لائیک گرایش پیدا کرده و به عنوان مخالفان انقلاب اسلامی مطرح شدند. این وضعیت تا همین اواخر ادامه داشت که البته شرایط سوریه تا حد زیادی این فضا را تغییر داده است. با این حال امروز در روابط فرهنگی ایران و ترکیه ظرفیت های فراوانی وجود دارد که می تواند به تلطیف روابط سیاسی نیز کمک کند. ما اگر بتوانیم با یک برنامه ریزی حساب شده روابط فرهنگی دو جانبه را ارتقا دهیم و از ظرفیت های فرهنگی و فکری و دینی به خوبی استفاده کنیم و قدرت نرم و مزیت های خودمان را در زمینه فرهنگی به کار بگیریم، می توانیم تا حد زیادی افکار عمومی را تحت تاثیر قرار دهیم و ترکیه را به سمت همگرایی هرچه بیشتر با ایران تشویق کنیم.
 
  آقای خلج منفرد در ادامه به  ظرفیت ها و مزیت های فرهنگی ایران در ترکیه اشاره کرد که عبارتند از:
 
"میراث فرهنگی مشترک ایران و ترکیه"، "زبان و ادبیات فارسی"، "اندیشه دینی و انقلابی که به ویژه با پیروزی انقلاب اسلامی تاثیرات عمیقی در ترکیه برجای گذاشته بطوریکه بجز شیعیان و علویان حتی اهل سنت و به صورت کلی دین و هویت دینی ترکیه تا حدود زیادی تحت تاثیر اندیشه ایرانی می باشد"،  "اندیشه حکومت مردم سالاری دینی در ترکیه   مورد توجه و مطالعه و اقبال است و در صورت تئوری پردازی مناسب ، پتانسیل خوبی جهت نزدیکی ایران و ترکیه دارد"، "مواضع ضد استکباری و ضد صهیونیستی انقلاب اسلامی و وحدت اسلامی مواضعی است که در ترکیه مورد استقبال و توجه هستند و زمینه ساز نفود ایران در ترکیه می باشند"، "شیعیان و علویان به صورت گسترده در ترکیه فعالیت دارند"،  "یکی از حوزه هایی که تاکنون به آن پرداخته نشده است حوزه کردی است که تا سالهای اخیر خط قرمز ترکیه بوده و امکان فعالیت وجود نداشته است، اما در حکومت AKP وبا اعلام سیاست گشایش برای کردها فضای فعالیت فرهنگی از جمله در مراسم باستانی نوروز فراهم تر شده است".
 
وی د رپایان تأکید کرد که از مجموعه این فعالیت ها حوزه سیاست و افکار عمومی را می توان تحت تاثیر قرار داد و زمینه هم گرایی ترکیه و ایران را فراهم نمود.
 
در انتها این نشست با پرسش و پاسخ حاضرین پایان یافت.
 
گزارش: سحر تقی پور، دبیر گروه ترکیه شناسی - روح الله موسوی مدنی، عضو گروه ترکیه شناسی پژوهشکده