کشمکش در اوکراین وتاثیرات آن بر امنیت ملی ایران
نشست مجازی گروه کشمکش و همکاری در خاورمیانه روز شنبه 16 بهمن ماه 1400 با عنوان «کشمکش در اوکراین وتاثیرات آن بر امنیت ملی ایران» با ارائه دکتر بهرام امیر احمدیان تحلیل گر مسائل اوراسیا، دکتر میلاد مصطفوی مدیر گروه کشمکش و همکاری در خاورمیانه و حضور پژوهشگران مهمان و علاقه مندان این حوزه برگزار شد. در ابتدای نشست آقای پرهام پوررمضان ضمن خوشامدگویی به مهمانان و اساتید حاضر در نشست، مقدمه ای در زمینه موضوع بحث ارائه کرد. در ادامه دکتر مصطفوی ضمن طرح پیشینه روابط اوکراین و روسیه، پرسش هایی را در مورد ادامه تنش و عوامل مؤثر در این زمینه جهت آغاز بحث مطرح کرد.
دکتر امیر احمدیان در ابتدای سخنان خود به بررسی وسعت جغرافیایی روسیه پرداخت و به اهمیت استراتژیک اوکراین برای روسیه و پیامدهای از دست دادن اوکراین به عنوان سپر دفاعی در مقابل اروپای غربی برای روسیه را ناگوار قلمداد کرد و عوامل متعددی را در کشمکش و درگیری بین روسیه و اوکراین برشمرد؛
عامل اول: روسیه بعد از فروپاشی شوروی خواستار برپا کردن امنیت مرزهای خود در درون مرزهای اتحاد شوروی سابق شد لذا اقدام به ایجاد سازمان های مختلف از جمله سازمان کشورهای مشترک المنافع، سازمان امنیت دسته جمعی و همچنین تشکیل سازمان اقتصادی تحت عنوان اتحادیه اقتصادی اوراسیایی نمود، اما ملحق نشدن اوکراین به این اتحادیه و علاقه مندی اوکراین برای پیوستن به اتحادیه اروپا را می توان نقطه شروع درگیری بین روسیه و اوکراین دانست. از دلایل نپیوستن اوکراین به اتحادیه اقتصادی اوراسیایی، علاقه مندی این کشور برای به دست آوردن متحدین غربی بود.
عامل دوم: بحران ایجاد شده بر سر بندر استراتژیک سواستوپول شبه جزیره کریمه است، روسیه خواستار به دست آوردن این بندر بود و در نتیجه این امر سبب شکل گیری بحران جدیدی می شود و روسیه برای فروکش کردن این بحران نیروهای خود را وارد سوریه می کند با این هدف که از حکومت مرکزی، در واقع از بشار اسد حمایت کند تا از تنها بندر ماوراء البحر روسیه یعنی بندر طرطوس حفاظت کند و به این ترتیب با ایجاد بحران جدید، بحران قبلی را از دید رسانه های بین المللی منحرف می کند.
عامل سوم در درگیری بین روسیه و اوکراین را چند گانه و چند منظوره بودن رفتار روسیه برشمرد و به حضور روسیه در قفقاز و سوریه و قره باغ اشاره می کند و آن را یک سناریو از پیش تعیین شده می داند و اکنون در شرق اوکراین در پی حمایت از روس تبارها تمام جهان را به تکاپو وادشته است که نتیجه این اقدامات روسیه چه خواهد شد؟
دکتر امیر احمدیان بر این باور است که روسیه در این کشمکش دست به حمله نظامی نمی زند و به ادامه تهدید ها بسنده می کند به این دلیل که در صورت حمله نظامی بیش ترین زیان متوجه روسیه می شود.
در پایان نیز به نکاتی در زمینه روابط ایران – اوکراین اشاره کرد و گفت: ظرفیت های ایران برای تأمین منافع ملی از طریق همکاری و روابط دوستانه با اوکراین به عنوان یک کشور صنعتی حتی در صورت ناخوشایند بودن برای روسیه مهم است، با توجه به دارا بودن ذخایر عظیم گاز خواستار همکاری ایران با اتحادیه اروپا و مدیریت مؤلفه های قدرت ایران برای تامین منافع ملی شدند و این نکته را یادآور شدند که هر اندازه ایران به روسیه نزدیک تر می شود به همان اندازه از اتحادیه اروپار دور می شود و در نتیجه بازار صادرات گاز به اروپا را از دست می دهد. در نتیجه بهترین توصیه خود را در تنظیم روابط ایران با غرب می داند.
تهیه گزارش : انوار یاسری دبیر گروه کشمکش و همکاری