انتقال قدرت و تغییر در مصر

مصر در مرحله حساسی از حیات سیاسی خود قرار دارد. کهولت سنی حسنی مبارک و بیماری او که درباره نوع و گستردگی آن اطلاعات غیرمستندی وجود دارد، نشانگر آن است که خواه ناخواه به زودی انتقال قدرت در آن کشور صورت می‌گیرد. 
 

یک سوی این تغییر طبقه حاکم مصر است که نمایندگان آن سرلشگر عمر سلیمان و جمال مبارک هستند. از یک طرف سنت نظامی‌گری مصر اقتضا دارد که عمر سلیمان جانشین شود، ولی باید به یاد داشت که سن وی نیز بالاست. او بالای 70 سال سن دارد. از طرف دیگر جمال مبارک به عنوان یک نیروی تازه نفس سیاسی که ایده‌های جدیدی برای جامعه دارد، معرفی شده است. ولی نقطه ضعف او آن است که پسر حسنی مبارک است و بحث موروثی شدن حکومت برای او چندان موجه و جالب نیست.
 

سوی دیگر تغییر البرادعی است که توانسته طیف‌های مختلف منتقد و مخالف را زیر یک چتر گرد‌ آورد و بیانیه هفت ماده‌ای تغییر و اصلاح وی با استقبال روبرو شده است. به عنوان نمونه اخوانی‌ها و الکفایه به رغم تفاوت در بینش و مبانی فکری به حمایت از این بیانیه برخواسته‌اند. اما البرادعی برای به دست گرفتن قدرت علاوه بر جلب حمایت مردم روستایی و محافظه کار مصر که در بهترین حالت بیش از 30 درصد در انتخابات شرکت نمی‌کنند، نیاز به تغییر قانون اساسی هم دارد.
 

در این میان دو نکته را نباید فراموش کرد. اول شرایط داخلی مصر و دیدگاه مردم این کشور که به رغم شرایط بد اقتصادی که حتی وخیم گزارش می‌شود، به نظر نمی‌رسد آمادگی تغییری بنیادین و انقلابی را، حتی از طریق یک انتخابات داشته باشد. جامعه مصر، جامعه‌ای سنتی و محافظه کار است و همراهی الازهر با دولت‌های حاکم نیز نکته‌ای مهم است که نبایستی فراموش شود. به خصوص آن ‌که عمده مخالفت‌ها از سوی جامعه صبغه اقتصادی دارد. اگر طبقه حاکم بتواند در این زمینه اطمینان کافی به جامعه بدهد به نظر می‌رسد بخشی از وعده‌های البرادعی و حامیانش بی‌اثر شود. همچنین نظامیان از دیرباز در سیاست و اقتصاد مصر نقش بازیگرانه مهمی داشته‌اند و طبیعی است که به سادگی امتیازات خود را واگذار نمی‌کنند.