سرانجام دوگانه ریچارد نفیو و رابرت مالی

نویسنده: حمیدرضا اکبرپور، پژوهشگر مهمان و عضو گروه اقتصاد سیاسی تحریم

از ابتدای انتخاب رابرت مالی و سپس ریچارد نفیو، برخی بر تفاوت دیدگاه‌های این دو تاکید کرده بودند و به همکاری میان این دو به دیده شک و تردید می‌نگریستند. به نحوی که این انتخاب‌های بایدن را به سیاست چماق و هویچ در قبال ایران تشبیه می‌کردند.

در نگاه اول رابرت مالی با سابقه طولانی در حوزه خاورمیانه و خلیج فارس و بر اساس نگاهی متفاوت به مسئله ایران که مبتنی بر گفتگو بود و مصداق آن برجام است؛ در تقابل با ریچارد نفیو است که معمار تحریم‌های هوشمند علیه ایران بوده است. به نحوی که بسیاری از سیاسیون محافظه‌کار در ایالات متحده، به صورت تلویحی مالی را حامی ایران دانسته‌اند و از انتخاب او اظهار ناخشنودی کردند. اما علی‌رغم تاکید بر این پیشینه متفاوت، باید بر این نکته تاکید کرد که نفیو نیز در زمینه برجام و لغو تحریم‌ها، قدم‌های موثری برداشت و حتی پس از آن نیز، منتقد سیاست‌های تحریمی ترامپ در خصوص ایران بود.

اما اکنون و بنا بر گفته برخی منابع خبری، نفیو با مالی دچار اختلاف نظر شده‌ است و همین امر سبب خروج نفیو از تیم مذاکره‌کننده آمریکایی شده است. البته درباره جزئیات این اختلافات هنوز گزارشی منتشر نشده است اما با تکیه بر مباحث پیشین، می‌توان این تغییر را از چند جنبه مورد بررسی قرار داد.

نخست اینکه اگر حضور این دو را از مصادیق سیاست چماق و هویچ ایالات متحده در قبال ایران بدانیم، اینک و با خروج نفیو، عملا کفه ترازو به نفع "تبشیر" سنگین شده است و کفه "انذار" تا حدودی هر چند سمبولیک به کناری رفته است.

دوم اینکه عملا با این اقدام پالس مثبتی به ایران مخابره شده است. خروج نفیو و تحکیم مواضع مالی حاکی از یک پیام مشخص به ایران است که ایالات متحده در رسیدن به توافق، حداقل در مقطع کنونی جدی است. در ضمن به این نکته هم باید توجه داشته باشیم که در زمان روی کار آمدن نفیو، مواضع منفی از جناح محافطه‌کار ایران که اکنون صاحب دولت و مجلس هستند، گرفته شد و هم اکنون این خروج نفیو می‌تواند عملا این طیف را نشانه گرفته باشد.

سوم اینکه بایدن، حوزه داخلی ایالات متحده را هدف قرار داده است. این اقدام می‌تواند در این جهت تفسیر شود که بایدن با تاکید بر حل و فصل قضیه ایران، به طیف محافظه‌کاران سختگیر در باب برجام، این پیام را می‌دهد که ایالات متحده نمی‌تواند همزمان با روسیه در جبهه اوکراین و ایران در خلیج فارس و خاورمیانه شاخ به شاخ شود و از آن طرف به راهبرد کلی ایالات متحده در مهار چین به طور کامل و موثر پایبند باشد. چرا که عملا توان ایالات متحده به هرز می‌رود.

از سوی دیگر نیز بایدن در عرصه داخلی به طور مستمر با کاهش محبوبیت روبرو شده است و با وجود پیش رو بودن انتخابات کنگره ایالات متحده در ۸ نوامبر ۲۰۲۲ میلادی، زنگ خطر برای دموکرات‌ها به صدا در آمده است چرا که برتری آنان در مجلس نمایندگان و سنا بسیار شکننده است. بر همین اساس بایدن سعی دارد هر چه سریعتر به توافقی مقبول دست یابد تا بتواند در حوزه سیاست داخلی با تاکید بر دستاوردی مهم در عرصه سیاست خارجی، به جایگاه بهتری دست یابد و شاید از این رهگذر بتواند برتری حزب مطبوع خود در قوه مقننه را حفظ نماید.

جهت ارجاع علمی: حمیدرضا اکبرپور، « سراجام دوگانه ریچارد نفیو و رابرت مالی»، تاریخ انتشار در سایت مرکز: 1400/11/5

https://www.cmess.ir/Page/View/2022-01-25/4982