دومین کنفرانس امنیتی تهران

شکل‌گیری و استقرار نظم امنیتی باثبات و پایدار در منطقه غرب آسیا مستلزم درک و رعایت چند اصل از سوی همه بازیگران تأثیرگذار در آن است. اول، نظم امنیتی منطقه‌ای باثبات و پایدار مستلزم همه‌جانبه‌نگری و تعریف و تلقی جامع از تهدیدات و امنیت است. به گونه‌ای که باید همه ابعاد امنیت و همه انواع تهدیدات مورد توجه قرار گرفته و برای آن برنامه‌ریزی کرد. دوم، امنیت منطقه‌ای پایدار در غرب آسیا نیازمند جهت‌گیری چندجانبه است. چون به گواه تاریخ، رویکردها و سازوکارهای یکجانبه قادر به تأمین و تضمین امنیت منطقه‌ای نبوده و نخواهد بود. این واقعیت بیانگر آن است که قدرت‌های منطقه‌ای باید با هم‌افزایی و همکاری در جهت برقراری نظم امنیتی مشارکتی در غرب آسیا تلاش کنند. سوم، نظم امنیتی منطقه‌ای پایدار، نیازمند طراحی و برنامه‌ریزی بلندمدت و راهبردی است. به گونه‌ای که کشورها برای استقرار نظم امنیتی باثبات باید براساس منافع بلندمدت ملی و منطقه‌ای با اتخاذ سیاست‌های کنش‌مند، و نه واکنشی نسبت به تهدیدات کوتاه‌مدت، به معماری نظم امنیتی منطقه‌ای بپردازند. معمای نظم امنیتی منطقه‌ای نیز مستلزم هم‌اندیشی و هم‌افزایی معماران آن در سطح منطقه‌ای است. چهارم، نظم امنیتی برونزاد الگوی به‌ویژه از نوع هژمونیک آن تأمین‌کننده امنیت منطقه‌ای و امنیت ملی کشورهای غرب آسیا نمی‌باشد.

 

بحث و بررسی دقیق و علمی این موضوعات می‌تواند به شکل‌گیری و استقرار نظم امنیتی پایدار در منطقه غرب آسیا کمک شایانی کند. یکی از قالب‌های پژوهشی مناسب برای تأمین این هدف نیز برگزاری همایش علمی با حضور صاحب‌نظران و اندیشمندان از کشورهای مختلف است. از این‌رو، همایش نظم امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا به عنوان نخستین همایش در قالب کنفرانس امنیتی تهران برنامه‌ریزی شد تا به این مهم جامه عمل بپوشاند. مهم‌ترین اهداف، محورها و موضوعات این همایش در ادامه به اختصار بیان شده است.

 

اهداف:

1. شناخت منطقه و ارائه تحلیل دقیق از آن: شناسایی مؤلفه‌ها، متغیرها و پویایی‌های جدید تأثیرگذار در نظم جدید در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی، و فرارفتن از تحلیل‌های سطحی موجود و رسیدن به یک تحلیل دقیق، علمی و آینده‌نگرانه از منطقه؛

2. تولید و تقویت ادبیات فکر و ایده: پرداختن به مسائل و موضوعاتی که جای آنها در ادبیات بحث خالی است و تقویت ادبیات موجود در برابر مسائل و موضوعاتی که به‌دلیل سرعت سیر تحولات، ادبیات آنها نیازمند تقویت و بازنگری است؛

3. مشارکت در تصمیم‌سازی: پیدا کردن تحلیل دقیق و سپس اجماعی‌سازی این تحلیل و فهم از منطقه؛

4. موجه‌سازی- اجماع‌سازی: شکل‌گیری اجماع نخبگان و موجه‌سازی سیاست ایران برای منطقه و جهان و اقناع‌سازی منطقه‌ای و جهانی؛

5. آینده‌پژوهی نظم امنیتی خاورمیانه: شناخت پویایی‌های آتی منطقه‌ای و طرح سناریوهای مرتبط.

 

محورها و زیرمحورها:

1. تروریسم و افراط‌گرایی و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا

ـ ریشه‌های تروریسم؛

- گونه‌شناسی تروریسم؛

ـ روان‌شناسی تروریسم؛

ـ بازیگران و کنشگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و تروریسم؛

ـ رژیم‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و تروریسم؛

ـ تروریسم و نظام‌های آموزشی؛

ـ اقتصاد سیاسی تروریسم؛

ـ اقدامات و ابتکارات ج.ا. #ایران در مقابله با تروریسم و خشونت.

 

2. مخاطرات زیست‌محیطی و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا

ـ ریزگردها، فرسایش خاک و امنیت منطقه‌ای؛

ـ گرم شدن کره زمین و امنیت منطقه‌ای؛

ـ کمیابی منابع و منازعات منطقه‌ای؛

ـ پایداری زیست‌محیطی و امنیت منطقه‌ای؛

ـ جوامع مدنی و امنیت زیست‌محیطی؛

ـ دیپلماسی محیط زیست و امنیت منطقه‌ای؛

ـ انرژی‌های تجدیدشونده و امنیت منطقه‌ای؛

ـ هیدروپلیتیک و امنیت منطقه‌ای.

 

3. مداخله‌گرایی قدرت‌های بزرگ و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا

ـ مداخله قدرت‌های بزرگ در منطقه غرب آسیا: تجربیات گذشته، روندهای جاری و دورنمای آینده؛

ـ نقش ایالات متحده آمریکا در امنیت منطقه غرب آسیا؛

ـ نقش روسیه در امنیت منطقه غرب آسیا؛

ـ نقش اتحادیه اروپا در امنیت منطقه غرب آسیا؛

ـ نقش قدرت‌های نوظهور در امنیت منطقه غرب آسیا؛

ـ غرب آسیا در اسناد راهبردی قدرت‌های بزرگ؛

ـ نقش قدرت‌های بزرگ در آینده تحولات امنیت غرب آسیا.

 

4. حکمرانی و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا

ـ سرمایه اجتماعی و امنیت منطقه‌ای؛

ـ حکمرانی امنیتی در غرب آسیا؛

ـ جامعه مدنی و ارتقای درک امنیتی؛

ـ دولت مقاوم، دولت شکننده و امنیت منطقه‌ای؛

ـ ملاحظات جمعیت‌شناختی امنیت منطقه‌ای؛

ـ ماهیت حکومت و امنیت منطقه‌ای.

 

5. انقلاب سایبری و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا

ـ مهندسی اجتماعی سایبری و امنیت منطقه‌ای؛

ـ رژیم‌های حقوقی سایبری و امنیت منطقه‌ای؛

ـ آینده‌پژوهی کنشگران سایبری و امنیت منطقه‌ای؛

ـ همکاری‌های پلیسی در فضای سایبری و امنیت منطقه‌ای؛

ـ تروریسم سایبری.

 

6. توسعه اقتصادی و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا

ـ الگوی اقتصاد مقاومتی و امنیت منطقه‌ای؛

ـ روندهای نامتعادل توسعه و امنیت منطقه‌ای؛

ـ چالش‌ها، فرصت‌ها و موانع همگرایی منطقه‌ای؛

ـ همکاری در حوزه انرژی و امنیت منطقه‌ای؛

ـ نهادهای اقتصادی و امنیت منطقه‌ای؛

ـ انرژی هسته‌ای و امنیت منطقه‌ای؛

ـ سرمایه‌گذاری خارجی و امنیت منطقه‌ای.

 

7. هویت‌های نوظهور و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا

ـ محور مقاومت به‌مثابه یک هویت منطقه‌ای؛

ـ امنیت مردم‌پایه و امنیت منطقه‌ای؛

ـ ژئوپلیتیک مقاومت و امنیت منطقه‌ای؛

ـ محور مقاومت و مبارزه با تروریسم؛

ـ هویت‌های تکفیریو افراطی و امنیت منطقه‌ای؛

ـ سیاست هویت و امنیت منطقه‌ای.

 

8. روندهای تسلیحاتی و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا

ـ تسلیحات متعارف و امنیت منطقه‌ای؛

ـ تسلیحات نامتعارف و امنیت منطقه‌ای؛

ـ فرهنگ استراتژیک و سیاست تسلیحاتی؛

ـ معمای امنیت و تسلیحات؛

ـ نبردهای نامتقارن و امنیت منطقه‌ای؛

ـ رقابت‌های تسلیحاتی و امنیت منطقه‌ای؛

ـ رژیم‌های تسلیحاتی و امنیت منطقه‌ای