اسرائیل و معماری نوین ژئوپلیتیکی

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۲۸ خرداد ۱۴۰۱

خاورمیانه در طول دهه گذشته از پیامدهای بهار عربی تا امضای پیمان ابراهیم، تغییرات پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. تغییر رفتار قدرت‌های بزرگ، پویایی‌های جدید قدرت‌های منطقه‌ای و همچنین تحولات ژئواکولوژیکی به تغییر چشم‌انداز خاورمیانه کمک کرده‌اند. برای اسرائیل، این تحولات از ایجاد چارچوب جدیدی از روابط با منطقه گسترده‌ تر خبر داده است، از جمله شمال آفریقا در غرب، شبه‌ جزیره عربستان در شرق، کشورهای همسایه در صلح با اسرائیل یعنی مصر و اردن و همچنین در مدیترانه شرقی. این یادداشت به تحلیل تغییرات معماری منطقه‌ای خاورمیانه و بلوک‌ها و صف‌ بندی‌های در حال تحول می‌ پردازد. علاوه بر این، در مورد تغییر موضع اسرائیل در منطقه نیز توضیح خواهد داد.

ترجمان استراتژیک

تعظیم به شاهزاده

نویسنده: حمیدرضا کریمی  |   ۲۸ خرداد ۱۴۰۱

جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، ریاست جمهوری خود را مصمم آغاز کرد تا عادت سلف خود مبنی بر گرم گرفتن با دیکتاتورها، از جمله محمد بن سلمان رهبر واقعی عربستان سعودی، را کنار بگذارد. در فوریه ۲۰۲۱ بایدن محمد بن سلمان را مسئول قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد سعودی، دانست و گزارش اطلاعاتی ایالات متحده در این زمینه را از حالت طبقه بندی شده خارج کرد. اما پس از یک سال، به نظر می رسد رئیس جمهور قصد دارد در اولین سفر خاورمیانه ای خود از عربستان سعودی دیدن کند.

ترجمان استراتژیک

لیبرالیسم نیازمند ملت است

نویسنده: حمیدرضا کریمی  |   ۲۲ خرداد ۱۴۰۱

لیبرالیسم در خطر است. اصول جوامع لیبرال عبارت اند از: تساهل، احترام به حقوق فردی و حاکمیت قانون. همه این ها در معرض خطر قرار دارند زیرا جهان از چیزی رنج می برد که می توان آن را بحران یا حتی رکود دموکراسی نامید. طبق گزارش خانه آزادی حقوق سیاسی و آزادی های مدنی در سراسر جهان طی ۱۶ سال گذشته هر سال کاهش یافته است. افول لیبرالیسم در قدرت فزاینده خودکامگی هایی همچون چین و روسیه، فرسایش نهادهای لیبرال یا اسما لیبرال در کشورهایی همانند مجارستان و ترکیه، و پسرفت دموکراسی های لیبرال مانند هند و ایالات متحده مشهود است. در هریک از این موارد ناسیونالیسم رشد غیر لیبرالیسم را تقویت کرده است. رهبران غیر لیبرال، احزاب و متحدان آن ها از لفاظی های ناسیونالیستی برای کنترل بیشتر بر جوامع خود استفاده کرده اند.

تحول نوین تسلیحاتی و امنیت خاورمیانه

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۱۱ خرداد ۱۴۰۱

در چند سال گذشته، توسعه سلاح‌های مافوق صوت به موضوع گمانه‌زنی‌های قابل توجهی تبدیل شده است که از سوی اتاق‌های فکر در سراسر جهان مورد بحث قرار گرفته است. فرض اساسی به ما می‌گوید زمانی که سلاح‌های مافوق صوت در میدان نبرد مستقر شوند، یک تغییردهنده معادلات برای استراتژی‌های نظامی و در نتیجه برای ثبات بین‌المللی هستند. با توجه به سرعت آن‌ها، این پرتابه‌ها سامانه‌های دفاع هوایی و موشکی فعلی را تا حد معناداری بی‌ربط می‌کنند. متعاقباً موازنه قوا را چه در سطح جهانی بین قدرت‌های ایالات متحده، چین و روسیه یا در سطح منطقه‌ای اگر بازیگرانی به آن‌ها دست یابند به چالش می‌کشند.

جنگ اوکراین و نگرش راهبردی ایران

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۱

جنگ روسیه و اوکراین توقف جدیدی را در چارچوب روابط بین‌الملل نشان داد که حداقل می‌توان آن را مرحله دوم در رقابت واقعی بین شرق و غرب توصیف کرد. روابط روسیه از یک سو و آمریکا و اروپا از سوی دیگر بیش از گذشته ناهمسوتر و قطبی‌تر شده است و در این بین برآوردهایی وجود دارد که حاکی از حمایت ضمنی چین از عملیات نظامی روسیه علیه اوکراین و به طور کلی رویارویی آن با غرب است. این قطب‌بندی گسترش می‌یابد تا به خاورمیانه برسد و در کنار نشان دادن رویکرد ایالات متحده، اختلاف عمیقی را در نگرش‌ها در تعدادی از کشورهای خاورمیانه نشان می‌دهد

خاورمیانه و ملاحظات جنگ اوکراین

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱

پیامدهای نظامی و سیاسی تهاجم نظامی روسیه به خاک اوکراین در 24 فوریه 2022 هر چه باشد و حتی اگر حمله متوقف شود، باعث یک رویارویی وسیع و آشکار بین غرب و روسیه شده است.

اهداف و زمینه‌های برگزاری نشست نقب

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۲۷ فروردین ۱۴۰۱

وزرای خارجه اسرائیل، ایالات متحده، مصر، مراکش، امارات و بحرین در 27 و 28 مارس 2022 نشستی در نقب برگزار کردند. هدف اعلامی از نشست نقب ظاهرا بحث در مورد امنیت منطقه‌ای و همکاری اقتصادی بر اساس روح توافق ابراهیم بود که روابط بین اسرائیل و چند کشور عربی را عادی کرد. اجلاس حول چهار محور موضوعی بود که البته ناهماهنگی قابل توجهی را در میان شرکت‌کنندگان ایجاد کرد: ایران، روسیه، قیمت انرژی و فلسطین. اما به طور مشخص، یائیر لاپید وزیر امور خارجه اسرائیل خواستار برگزاری این نشست با هدف ایجاد اتحاد اسرائیلی-عربی تحت حمایت آمریکا برای مقابله با پروژه هسته‌ای ایران و سیاست‌های منطقه‌ای آن شده بود. این گام، به وضوح تبدیل درگیری اصلی در منطقه از منازعه اعراب و اسرائیل به درگیری بین اعراب و اسرائیل در یک اردوگاه و ایران در اردوگاه دیگر بود.

چرایی رفتار ترکیه در مسیر احیای روابط با اسرائیل

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۱۵ فروردین ۱۴۰۱

پس از 12 سال بیگانگی، اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور اسرائیل در مارس 2022 به دعوت همتای ترک خود به آنکارا سفر کرد و اردوغان در این ملاقات اظهار داشت که دولت ترکیه به سمت احیای روابط با تل‌آویو و احیای همکاری مشترک در تعدادی از پرونده‌ها در منطقه به‌ویژه پرونده انرژی شرق دریای مدیترانه به پیش می‌رود.

سیاست خارجی عمان در قبال اسرائیل

نویسنده: سید حامد حسینی  |   ۲۱ اسفند ۱۴۰۰

زمانی که امارات، بحرین، سودان و مراکش به مصر و اردن در برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل پیوستند، اعراب و اسرائیلی‌ها به طور یکسان انتظار داشتند که عمان کشور بعدی باشد که به توافقنامه ابراهیم می‌پیوندد، به ویژه از آنجایی که این بازیگر از دهه 1970 روابط سطح پایینی با اسرائیل داشته است.

متاورس و دگرش های راهبردی در روابط بین الملل

نویسنده: سهراب انعامی علمداری  |   ۱۴ اسفند ۱۴۰۰

علوم سیاسی و روابط بین الملل به مانند سایر حوزه های علوم انسانی طی سال های اخیر به شدت تاثیرپذیرفته از حوزه های دیگر علوم از جمله علوم طبیعی، فیزیک، ریاضی و حتی فناروی های نوین اطلاعاتی بوده است؛ روندهای جدیدی که ظهور و بروز کرده و به سرعت حوزه های مختلف ازجمله روابط بین الملل، سیاست بین الملل و نظم جهانی را تحت تاثیر خود قرار داده اند.