نشست «سیاست خارجی بایدن در خصوص ایران و تأثیر بر منطقه خلیج فارس» با سخنرانی پروفسور «آلبرت بینیناشویلی» استاد دانشگاه کلمبیا

سومین نشست گروه مطالعاتی خلیج فارس و کشورهای همجوار با سخنرانی پروفسور «آلبرت بینیناشویلی» استاد دانشگاه‌های کلمبیا آمریکا و بولونیا ایتالیا با با حضور دکتر قدیر نصری، رییس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، دکتر جواد حیران نیا، مدیر گروه مطالعات خلیج فارس و جمعی از میهمانان، پژوهشگران و اعضای گروه و با مدیریت وحید پورتجریشی دبیر گروه خلیج فارس برگزار شد.

دکتر بینیناشویلی در این نشست به بررسی «سیاست خارجی بایدن در خصوص ایران و تأثیر بر منطقه خلیج فارس» پرداخت و تاکید کرد که نگاه «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا به آسیا است.

وی همچنین به اظهارات اخیر «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی آمریکا به اهمیت آسیا اشاره کرده و گفت که مجموعه اطرافیان بایدن نیز به همین رویکرد قائل هستند. دکتر بنیناشویلی همچنین در خصوص موضوع خاورمیانه و اهمیت منطقه خلیج فارس اظهار داشت که اهمیت و ماهیت خلیج فارس برای قدرت های بزرگ تغییر کرده است و قدرت و هژمونی مطلق ایالات متحده در منطقه خلیج فارس دچار چالشی اساسی شده است.

استاد داشنگاه کلمبیا همچنین بر لزوم تعیین سیاست های دولت بایدن در خصوص مساله نفت و انرژی خلیج فارس تاکید کرده و همچنین ظهور قدرت‌های منطقه‌ای جدید در خاورمیانه مانند ایران، ترکیه و امارات را به عنوان چالش دیگر دولت بایدن در خاورمیانه دانست که بایدن باید مناسبات خود با آنها را بازتعریف کند.

وی همچنین با اشاره به تفاوت‌های دولت فعلی آمریکا و دولت ترامپ بیان کرد که دمکرات‌ها در قیاس با جمهوریخواهان، میلی به تغییر رژیم در ایران ندارند. دلیل آن هم این است که فکر می کنند همکاری با جمهوری اسلامی ایران، مانع از مواجهه با بدترین سناریوها خواهد شد

به همین دلیل نیز رویکرد دولت اوباما همواره از سوی شرکای منطقه‌ای آمریکا مورد انتقاد قرار گرفته که به عنوان مثال، «عادل الجبیر» و «ترکی الفیصل» در عربستان، بارها اوباما را به زیر سوال بردن سیاست اوباما در قبال ایران و پشت پا زدن به دوستی دیرینه میان آمریکا و عربستان و همچنین به حمایت و قدرت بخشیدن به ایران متهم کرده‌اند.

استاد دانشگاه کلمبیا تاکید کرد که عملکرد روسای جمهور آمریکا در خاورمیانه عملا تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته است.

دکتر بینیناشویلی همچنین در خصوص سیاست‌های منطقه‌ای واشنگتن در خاورمیانه تصریح کرد علیرغم تامین تنها 5 درصد از منابع مورد نیاز انرژی آمریکا از خلیج فارس، کنترل چین در این منطقه از جمله اولویت های آمریکا در خاورمیانه محسوب می‌شود.

استاد دانشگاه کلمبیا آکریکا در بخش دیگر سخنان خود به مذاکرات جاری هسته ای میان ایران و قدرت‌های بزرگ پرداخت و گفت: برای ایرانیان انتصاب افرادی همچون «وندی شرمن» به عنوان معاون وزارت خارجه آمریکا خوشایند است. اما حقیقت این است که هیچ گارانتی وجود ندارد که امثال شرمن بتوانند توافق هسته ای سال 2015 با ایران را احیا کنند.

وی افزود: بازگشت به برجام مطابق با آنچه ایرانیان تصور می کنند نخواهد بود. راه سختی در پیش بوده و قرار نیست دقیقا به همان توافق برگشت. مشکل ایران و آمریکا در مذاکرات هسته ای جدید، بیش از مشکل میان دو دولت، وجود و تاثیر تندروهای داخلی در ایران و آمریکا است.

دکتر بینیناشویلی تاکید کرد: به عنوان مثال می توان به چهره ای همچون جیک سالیوان اشاره کرد که علاقه‌ای به نشان دادن هیچگونه انعطاف در قبال ایران از خود نشان نمی دهد. دو مشکل اساسی در خصوص مذاکرات هسته ای وجود دارد: نخست درخواست آمریکا برای خلع سلاح یکجانبه در خصوص مسائل موشکی ایران و نکته دیگر، نزدیک شدن به انتخابات در ایران و تغییر رئیس قوه مقننه در ایران است.

وی همچنین با اشاره به موانع موجود بر سر راه مذاکرات هسته‌ای با ایران اظهار داشت: در داخل دولت آمریکا نگاه به ایران یکسان نیست. به عنوان مثال «رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت آمریکا در خصوص ایران نگاهی مثبت در خصوص ایران داشته در صورتیکه «جیک سالیوان» را می توان در دسته تندروها در قبال ایران دسته بندی کرد. در سنا هم مسائل به همین صورت است. به عنوان مثال سناتور «باب منندز» از جمله تندروهای داخل سنا بوده که نگاه مثبتی نسبت به ایران و توافق هسته ای ندارد. این شرایط در ایران هم وجود دارد. لذا از حیث موارد بسیاری، سیاست داخلی آمریکا و ایران در دو پایتخت شباهت زیادی به یکدیگر دارد. بازگشت به توافق هسته ای 2015 کار بسیار پیچیده‌ای برای دو طرف است. در داخل آمریکا «جو بایدن» تحت فشار تندروها بوده و در ایران نیز شرایط به همین گونه است.

دکتر بینیناشویلی همچنین در خصوص مخالفت دولت آمریکا و تروئیکای اروپایی با فعالیت‌های موشکی ایران و دلیل آن افزود: از آنجائیکه دستیابی ایران به تسلیحات پیشرفته و همچنین موشک‌های بالستیک، می‌تواند منجر به راه افتادن رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه، و افزایش فشار از سوی دولت های عربی و اسرائیل بر آمریکا و درخواست آنها برای دستیابی به تسلیحات مشابه شود، ایران باید در مذاکرات خود را برای درخواست های بیشتر طرف های برجامی آماده کند.

گزارش: وحید پورتجریشی، دبیر گروه مطالعاتی خلیج فارس و کشورهای همجوار