آیا می توان مسیر مذاکرات مسکو و واشنگتن را در جهت همگرایی میان آنها ارزیابی کرد؟
نویسنده: معصومه محمدی دانشجوی دکتری علوم سیاسی و عضو گروه مناسبات اوراسیا - خاورمیانه
تاریخ روابط مسکو و واشنگتن فراز و فرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است و اگر بخواهیم به تاریخی در خصوص ملاقات دوسکاندار کرملین و کاخ سفید بپردازیم میتوان به دیدار کارتر و برژنف در هجدهم ژوئن 1979 اشاره داشت که خروجی این دیدار لشگر کشی شوروی به افغانستان و امتناع کاخ سفید از توافق فی مابین کرملین و کاخ سفید بوده است که منجر به عقب نشینی روسها در سال 1989 گردید. توافقی که هیچگاه جنبه رسمی به خود نگرفت و میان آنها اجرایی نگردید. بنابراین باید با نگاهی تامل برانگیز و دقیق در خصوص دیدار بایدن و پوتین داشت تا بتوان تحلیلی صحیح و مناسب را از نقاط عطف و مهمی که پاشنه آشیل همگرایی میان آنها می باشد به دست آورد.
با توجه به دوره دوم اوباما و تقابلی شدید که میان کرملین و کاخ سفید شکل گرفت و این تقابل در دوره ترامپ به رقابتی میان آنها تبدیل و با روی کار آمدن بایدن شاهد ایجاد شکاف هایی در میان دو قدرت در طی 5 ماه اولیه به قدرت رسیدن بایدن بوده ایم این دیدار نقطه عطفی در حل اختلافات و شکاف های حاکم میان آنها تعبیر شده است.اما با نگاهی واقع بینانه و واقع گرایانه بهتر است بگوییم دیدار میان بایدن و پوتین عاملی در کمرنگ تر شدن دشمنی و نه پایان دادن به اختلافات میان آنهاست و فاصله بسیاری برای به وجود آمدن روابطی توام با همکاری و رقابت است و با توجه به رفتار سیاست خارجی بایدن بعید به نظر می رسد که هدفی در تغییر رویه سیاست خارجی خود در خصوص روسیه داشته باشد.
با توجه به رفتار واقع گرایانه پوتین و تلاش او در جهت کسب منافع حداکثری در منطقه و تلاش در ایجاد رابطه ای با عنوان همکاری توام با رقابت ، این رفتار را میتوان در صورتی تعبیر کرد که پس از دیدار خود با بایدن آن را سازنده و مهم خوانده و به بازبینی سند امنیت ملی روسیه که آخرین بار در سال 2015 مورد بازبینی قرار گرفته بود پرداخته است و این خود نشان از رفتار و حرکتی نو و سازنده در جهت ایجاد همگرایی برای حل مناقشات منطقه ای در پی تصمیم آمریکا برای خروج از افغانستان است. این تصمیم هدایت گر مسکو برای ایجاد صلح و توازن در منطقه می باشد ،روسیه اگرچه به شدت نگران ظهور فعالانه داعش در افغانستان است و آن را کلید واژه ای مهم در حفظ امنیت و صلح در منطقه می داند به این دلیل فرصتی به مسکو به عنوان قدرت برتر منطقه ای داده شده است تا پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نقشی کلیدی را در مدیریت موازنه تهدید در منطقه ایفا نموده و از تبدیل افغانستان به سوریه ای دیگر جلوگیری نماید. و این اقدامات نقطه عطفی در پررنگ شدن جایگاه روسیه در منطقه و افزایش جایگاه فرامنطقه ای او می باشد ولی نکته اصلی و اساسی آن مغایرت نداشتن سیاست خارجی روسیه در پی اقدامات و تصمیمات واشنگتن در جهت تسری بخشیدن به این اهداف است .
جهت ارجاع علمی: معصومه محمدی، « آیا می توان مسیر مذاکرات مسکو و واشنگتن را در جهت همگرایی میان آنها ارزیابی کرد؟»، تاریخ انتشار: 1400/4/21
نویسنده
معصومه محمدی
معصومه محمدی، پژوهشگر مهمان مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه در گروه بررسی ملاحظات استراتژیک روسیه در خاورمیانه می باشد. وی دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز می باشد. حوزه مطالعاتی وی مسایل روسیه و خاورمیانه است.