تعظیم به شاهزاده

نویسنده: دالیا داساکای

مترجم: حمیدرضا کریمی، پژوهشگر مهمان

Bowing to the Prince

Why It's a Mistake for Biden to VisitSaudi Arabia

FOREIGN AFFAIRS / June 3, 22

DALIA DASSA KAYE is a Senior Fellow at the UCLA Burkle Center for International Relations.

جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، ریاست جمهوری خود را مصمم آغاز کرد تا عادت سلف خود مبنی بر گرم گرفتن با دیکتاتورها، از جمله محمد بن سلمان رهبر واقعی عربستان سعودی، را کنار بگذارد. در فوریه ۲۰۲۱ بایدن محمد بن سلمان را مسئول قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد سعودی، دانست و گزارش اطلاعاتی ایالات متحده در این زمینه را از حالت طبقه بندی شده خارج کرد. اما پس از یک سال، به نظر می رسد رئیس جمهور قصد دارد در اولین سفر خاورمیانه ای خود از عربستان سعودی دیدن کند. برای کسانی که جو بایدن را قهرمانی در زمینه حقوق بشر می دانستند این یک ناامیدی بزرگ است ، زیرا عکس یادگاری و دست دادن با محمد بن سلمان به معنای آن خواهد بود که دیکتاتورها می توانند تا زمانی که جریان صادرات نفت را حفظ کنند، به قتل مخالفان خود ادامه دهند. اما مشکل فقط این نیست که این سفر به وضوح نشان دهنده سازش بر سر اصول است، بلکه این است که احتمالا بایدن در ازای این سازش چیز معناداری به دست نخواهد آورد. کمک به کاهش قیمت داخلی نفت امر مهمی خواهد بود، اما با توجه به شرایط ناشی جنگ اوکراین مشخص نیست که سعودی ها حتی اگر اراده کافی هم داشته باشند بتوانند کار زیادی انجام دهند. به نظر نمی رسد پیشرفت بزرگی نیز در عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی در راه باشد. همچنین این انتظار که سفر بایدن بتواند روابط نزدیک سعودی ها با چین و روسیه را معکوس کند هم واقع بینانه نیست. سفر او به ریاض یک معامله بد خواهد بود که در آن شهرت بایدن با دستاوردهای اندکی مبادله می شود.

سفر چه سودی برای ایالات متحده دارد؟

بخش اول سفری که برنامه ریزی شده است کمتر بحث برانگیز است، هر رئیس جمهور ایالات متحده به خاورمیانه سفر می کند قابل تصور نیست که دعوت نخست وزیر اسرائیل را رد کند و از نزدیک ترین متحد خود دیدن نکند. اما اکنون زمان ایده آلی نیست، پس از ماه ها خشونت فزاینده بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها، از جمله قتل شیرین ابوعاقله در ماه مه، التهابات بالا گرفته است. اگر بایدن به شواهد فزاینده مبنی بر این که نیروهای اسرائیلی مسئول قتل شیرین ابوعاقله هستند اعتنا نکند و اسرائیل را برای پاسخگویی تحت فشار نگذارد، سفر او بجای کاهش تنش ها می تواند بر آن دامن بزند. اسرائیل احتمالا انتظار دارد که اولین سفر بایدن به عنوان رئیس جمهور به اسرائیل نشانگر تعهد صریح ایالات متحده به امنیت آن باشد و توجهات را از مسائل فلسطین به ایران معطوف کند. اما بعید است توقف بایدن در آنجا کسی را راضی کند. اشتباه واقعی اضافه کردن عربستان سعودی به برنامه سفر بود. با توجه به رشد قیمت نفت ناشی از جنگ در اوکراین، افزایش تولید نفت مطمئنا در صدر فهرست خواسته های بایدن در این سفر خواهد بود. در ایالات متحده قیمت هر گالن بنزین در هفته اول ژوئن به رکورد ۴.۶۷ دلار رسید. بنابراین زمانی که در ۲ ژوئن اوپک و متحدانش، موسوم به اوپک پلاس، اعلام کردند تولید نفت را در ماه های جولای و آگست افزایش خواهند داد، این امر یک اتفاق خوشایند بود. اما مشخص نیست که آیا این تصمیم تاثیر چندانی بر قیمت ها در پمپ بنزین های آمریکا خواهد داشت یا خیر.

سعودی ها و سایر اعضای اوپک پلاس در این افزایش تولید منافع خود، از جمله جلوگیری از کاهش تقاضای جهانی برای نفت فارغ از فشار ایالات متحده، را در نظر خواهند داشت. علاوه بر این سعودی ها به احتمال زیاد از روس ها به صورت ملموسی جدا نخواهند شد. خود سعودی ها از افزایش قیمت نفت سود قابل توجهی به دست آورده اند. در سه ماهه اول سال جاری شرکت نفت دولتی آرامکو عربستان افزایش سودی معادل ۸۲ درصد را نسبت سال گذشته گزارش داد و در آمد سه ماهه آن از ۲۲ میلیارد دلار به ۴۰ میلیارد دلار افزایش یافت. سعودی ها همچنین یه صراحت اعلام کردند که قیمت بالای نفت را به دلیل عواملی همانند سرمایه گذاری ناکافی در ظرفیت پالایش می دانند و علاقه ای به عرضه بسیار بیشتر ندارند.

یک شاهزاده سعودی در ماه مه به حضار در داووس گفت: پادشاهی عربستان آنچه را که می توانست انجام داده است. با توجه به این واقعیت، بایدن نمی تواند انتظار داشته باشد که سفر به ریاض باعث افزایش قابل توجه عرضه نفت شود. همچنین این امکان وجود دارد که سعودی ها، پس از سفر بایدن یا بعد از تابستان مسیر خود را معکوس کنند یا درصورت تقاضای ایالات متحده برای افزایش عرضه بگویند که نمی توانند کاری بیشتر از این انجام بدهند. بعلاوه بعید است محمد بن سلمان لطفی در حق جو بایدن انجام دهد، به ویژه آنکه می بیند حزب جمهوری خواه و دوست عربستان سعودی احتمالا سال آینده ریاست کنگره را بر عهده می گیرد و حتی این که امکان دارد بزرگترین متحد او یعنی دونالد ترامپ سال ۲۰۲۴ به قدرت بازگردد. همچنین مشخص نیست که سفر به ریاض کمک زیادی به عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل کند. درست است که بن سلمان مشتاق روابط بهتر با اسرائیل است و از توافقنامه ابراهیم حمایت می کند، اما مساله فلسطین و قتل شیرین ابوعاقله حتی بن سلمان را هم تحت فشار می گذارد. آرمان فلسطین هنوز در میان افکار عمومی عرب طنین انداز است و موضع رسمی عربستان در راستای طرح صلح عربی در سال ۲۰۰۲، همچنان عادی سازی روابط با اسرائیل را مشروط به ایجاد کشور مستقل فلسطین می کند. بایدن ممکن است امتیاز کوچکی از بن سلمان را به عنوان یک پیروزی در سیاست خارجی مطرح کند. بر اساس گزارش های منتشر شده در مطبوعات اسرائیل، بایدن در آستانه اعلام موافقت عربستان برای اجازه پرواز به خطوط هوایی اسرائیل بر فراز حریم هوایی این کشور است و اسراییلی ها آن را گامی در جهت عادی سازی روابط می دانند. اما از منظر منافع ایالات متحده چنین توافقی به سختی توجیه کننده این سفر خواهد بود. سفری که اعتبار رئیس جمهور به عنوان مدعی حقوق بشر را به خطر می اندازد.

برخی به ضرورت های رقابت قدرت های بزرگ برای توجیه سفر به ریاض اشاره می کنند. گفته می شود بایدن باید به آنجا برود تا عربستان را کنار ایالات متحده نگه دارد و از مدار چین و روسیه خارج کند. اما با توجه به روابطی که طی سال های اخیر ایجاد شده است، انتظار این که سفرهای سطح بالای ایالات متحده یا فروش تسلیحات چند میلیاردی، کشورهای خاورمیانه را از چین و روسیه دور کند، غیر واقعی به نظر می رسد. چین به گسترش سرمایه گذاری های اقتصادی و تجارت خود با منطقه ادامه می دهد زیرا خاورمیانه را بخشی کلیدی در طرح یک جاده یک کمربند می بیند. در همین حال، مداخله نظامی روسیه در منطقه به ویژه سوریه، جایگاهی به این کشور اعطا کرده است که حتی با وجود فشارهای فزاینده ناشی از جنگ پرهزینه در اوکراین، خنثی کردن آن دشوار خواهد بود. شرکای ایالات متحده در منطقه تمایلی به موضع گیری علیه روسیه و پیوستن به تحریم های بین المللی علیه روسیه ندارند. پوشش ریسک یک روند غالب در خاورمیانه امروزی است و به احتمال زیاد صرفا سفر رئیس جمهوری تغییری در آن نخواهد داد.

فرصت را هدر نده

بایدن در زمان رسیدن به ریاست جمهوری عمیقا به دنبال تغییر سیاست های مخرب سلف خود در خاورمیانه بود. بنابراین مضحک خواهد بود اگر سیاستی را دنبال کند که به طور قابل توجهی شبیه به ترامپ است. بایدن با کنار گذاشتن حقوق بشر، حمایت از اقتدارگرایی و افزودن بر تعهدات نظامی در معرض تقلید از ترامپ قرار دارد. جایگزین هایی وجود دارد، او میتواند در برگزاری یک نشست در کشوری بی طرف همانند عمان برای کاهش تنش ها و دائمی کردن آتش بس در یمن تلاش کند و طیف وسیعی از مسائل که بر زندگی مردم خاورمیانه تاثیر می گذارد مانند امنیت غذایی، تغییرات آب و هوایی و توسعه اقتصادی را روی میز قرار دهد. در نهایت هر سفر ریاست جمهوری به یک کشور خارجی امری پر مخاطره است خطرات در عربستان نمی تواند بالاتر باشد. مساله کلیدی این است که این سفر در شرایط فعلی مصالحه بر سر اصول بایدن خواهد بود و باید دید وی چه توجیهی خواهد داشت.

لینک مطلب:

https://www.foreignaffairs.com/articles/saudi-arabia/2022-06-03/bowing-prince