آسیب پذیری های حزب الله و بایسته های تازه
محمدرضا صادقی
با آغاز عملیات هفت اکتبر و واکنش رژیم صهیونیستی به عملیات موفقیت آمیز حماس در جنوب سرزمین های اشغالی، حزب الله هم برای حمایت و کاهش تمرکز قوای رژیم در جبهه جنوب وارد درگیری محدود در مرزهای شمالی رژیم شد. با گذشت چندین ماه از درگیری رژیم و حزب الله در جبهه شمال که محدود به یک شعاع جغرافیایی مشخص می شد، اکنون رژیم با اینکه نتوانسته به اهداف خود در نوار غزه از جمله آزاد سازی گروگان ها و پایان عملیات های نظامی حماس دست یابد سعی دارد با درگیری مستقیم با حزب الله لبنان و وادار نمودن آن به عقب نشینی تا پشت رودخانه لیطانی و بازگرداندن آواره های مناطق شمالی خود به منازلشان از فشارهای داخلی بکاهد.
در همین راستا رژیم در هفته های اخیر با توان امنیتی اطلاعاتی خود توانسته ضربه های مهلکی را به حزب الله با ترور فرماندهان ارشد آن و اشرافیت اطلاعاتی کامل بر همه فعالیت های آن وارد نماید. ترور فواد شکر و ابراهیم عقیل و چند تن از فرماندهان دیگر تیپ ها و گردان رضوان حزب الله از جمله ترورها و انفجار پیجرها و بیسیم ها که موجب شهادت ۳۷ نفر و زخمی شدن ۲۰۰۰ نفر شده است از جمله عملیات های خرابکاری رژیم در طی هفته های اخیر می باشد. جا دارد در این جا به بررسی چرایی تمرکز رژیم بر عملیات های اطلاعاتی امنیتی بجای نظامی میدانی و همچنین دلایل آسیب پذیری غیرقابل باور حزب الله در این زمینه داشته باشیم.
در وهله اول باید اشاره نمود که حزب الله یک مجموعه شبه نظامی است که در مقابل یک دولت با سازمان های اطلاعاتی و ارتش و ... روبرو شده است لذا قطعا رژیم در عرصه اطلاعاتی امنیتی با حمایت سازمان های اطلاعاتی کشورهای غربی و عربی در مقابل یک مجموعه شبه نظامی می تواند دست برتر را داشته باشد. زیرا می داند در عرصه میدان نظامی حزب الله دست برتر را خواهد داشت لذا سعی بر توازن قوا با برتری امنیتی اطلاعاتی را دارد.
شاید مهمترین دلیلی که به آن توجه نشده این است که حزب الله طبق سازمان جنگ خود اکنون وارد عرصه نشده و تحت ملاحظات و شرایط و محدودیت هایی که ایجاد شده در حال مدیریت صحنه می باشد لذا همانطور که دبیرکل حزب الله سید حسن نصرالله هم چندی پیش در سخنان خود اشاره کرد اگر حزب الله آنطور که می تواند وارد عرصه می شد قطعا میزان تلفات و آمار شهدا بسیار کمتر از عدد فعلی بود و می توانستند در میدان هم موفقیت های بیشتر و خسارات موثرتری به رژیم وارد نمایند.
اما ملاحظاتی که ذکر شده خوب است بیان گردد که شامل وضعیت اقتصادی و سیاسی فعلی لبنان می باشد که اجازه درگیری تمام عیار یا مطلوب حزب الله را نمی دهد و این تشکیلات از داخل و بیرون تحت فشار می باشد تا درگیری ها از حد کنترل شده خارج نکند. حتی می توان گفت جمهوری اسلامی ایران مهمترین حامی حزب الله هم به دلیل شرایط منطقه و عدم تمایل به گسترش جنگ سعی نموده تا سیاست های خود را با حزب الله مبنی بر خویشتنداری و درگیری محدود تنظیم نماید تا بتوان با یک فعالیت محدود نظامی جنگ غزه را هرچه سریع تر به پایان برد.
ملاحظه بعدی جامعه چند دسته و قومیتی لبنان است که موجب شده فضای داخلی به صورت یک دست و یکپارچه از حزب الله در این امر حمایت نکنند و حتی در بعضی احزاب و قومیت ها مورد تکفیر قرار گیرد که چرا با رژیم از ابتدا درگیر شده است. این ملاحظه بسیار مهم می تواند همچنین پتانسیل بالقوه ای را در احزاب مخالف حزب الله برای همکاری و تبدیل آنها به دست داخلی رژیم صهیونیستی در راستای گسترش پهنه جاسوسی خود از حزب و فعالیت هایش در داخل لبنان بنا نهد. به شخصه معتقدم در اشرافیت اطلاعاتی رژیم، تکنولوژی و سایبر بخش کوچکی از ابزارهای رژیم محسوب می شود و همچنان بخش عمده بر عهده نیروهای میدانی جاسوسی رژیم در لبنان می باشد که شاید بتوان گفت بر عهده مخالفین حزب الله در داخل لبنان است. کما اینکه پس از انفجار پیجرها بخش عمده ای از جاسوسین بومی رژیم وظیفه شناسایی مصدومین و مجروحین را داشتند که حتی برخی خبرگزاری ها فاش کردند که ابراهیم عقیل فرمانده ارشد شهید حزب الله پس از جراحت انفجار پیجرها در یکی از مراکز درمانی شناسایی و برنامه حذف آن چند روز بعد اجرایی شد.
لذا در نتیجه حزب الله اکنون زیر فشار محدودیت ها و ملاحظات و همچنین در عرصه غیر تخصصی امنیتی اطلاعاتی قرار گرفته است که نیازمند خروج از این عرصه می باشد. رژیم می داند که حزب الله در عرصه نظامی می تواند خسارات جبران ناپذیری همچون عملیات اربعین به رژیم وارد نماید لذا تلاش دارد با دست برتر اطلاعاتی امنیتی و ترورهایی که انجام می دهد حزب الله وادار به عقب نشینی و آتش بس نماید. البته اگر رژیم بنای جنگ تمام عیار هم داشته باشد سعی می کند به صورت محدود تا پشت رودخانه لیطانی باشد تا بتواند موشک های کوتاه برد حزب الله را بی اثر نماید. اما باید دانست حزب الله در صورت جنگ تمام عیار قطع به یقین پیروز میدان نظامی خواهد بود و رژیم هم این را خوب می داند که عرصه میدان نظامی محل چالش سنگین برای آنها خواهد بود.
نویسنده
محمدرضا صادقی
محمدرضا صادقی، پژوهشگر مهمان مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه میباشد. وی دانشجو/دانشآموخته مقطع دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود در رشته روابط بینالملل است. حوزه مطالعاتی نامبرده شامل بررسی مسائل راهبردی و استراتژیک روابط بینالملل و پژوهش در حوزه خاورمیانه، به ویژه منطقه شامات میباشد. او عضو پیوسته گروه بررسی جامعه و سیاست خارجی لبنان، فلسطین و رژیم اسرائیل و عضو وابسته گروههای بررسی مسائل ژئوپولیتیک و استراتژیک خاورمیانه و مطالعات استراتژیک ایالات متحده در خاورمیانه است.