گزارش داوس 2024

نویسنده: محمود سریع القلم | ۷ بهمن ۱۴۰۲

در داوسِ چین 2023 چه گذشت؟

نویسنده: محمود سریع القلم | ۱۷ تیر ۱۴۰۲

در ابتدای اجلاس و شاید جذاب ترین سخنرانی، ارائه نخست وزیر چین Li Qiang بود. حس می شد سخنرانی نخست وزیر چین را شاید تیمی بیست نفره از اقتصاددانان، سیاست ورزان و استراتژیست ها تهیه و تنظیم کرده بودند. واژه های دقیق، جمله بندی های حساب شده، قالب روشن و علمی و متن مملو از جهت گیری و پیغام بود.

هنری کیسینجر در صد‌سالگی

نویسنده: محمود سریع القلم | ۱۶ خرداد ۱۴۰۲

کیسینجر و برژینسکی جزء گروه اقلیت اروپایی‌ تبار آمریکایی هستند که به تفکیک سیاست خارجی از Business و شرکت‌های بزرگ تولیدکننده تسلیحات معتقدند و آن را صحنه مدیریت تضادها در منافع کلان ملی تلقی می‌کنند. به عبارتی، دولت باید به این گروه‌ها خط بدهد و نه برعکس. این دو سیاست‌اندیش و سیاست‌ورز از پیروان مکتب هانس مورگنتا (Hans Morgenthau) هستند که به توازن قدرت و همزیستی اعتقاد دارند. برخلاف آنچه در ایران گفته می‌شود، کیسینجر بعد از 1977 که از سیاست کنار رفت، نقش کم‌رنگی در شکل‌دهی، اولویت‌یابی و اجرای سیاست خارجی آمریکا داشته است.

چرا روابط ایران با روسیه استراتژیک شده است؟

نویسنده: محمود سریع القلم | ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲

تمایلات ضد غربی سیاست خارجی ایران طی چهار دهۀ گذشته کاملاً روشن بوده است. بعضی از دولت‌­ها تلاش کردند تا مقدماتِ عادی سازی با غرب را فرآهم آورند اما عموماً ناکام ماندند. علت اصلی این ناکامی، ایدئولوژی نبوده و نیست بلکه به ماهیت ساختار سیاسی برمی­‌گردد. اگر روابط ایران با غرب عادی سازی شود حتی با حفظ درجه ای از استقلال سیاسی مانند هند و اندونزی، قالب و مناسبات فعلی قدرت به تدریج رنگ می­‌بازد.

وضعیت قدرت‌های بزرگ و ایران

نویسنده: محمود سریع القلم | ۲۰ فروردین ۱۴۰۲

گفت و گو با دکتر محمود سریع القلم ، رییس اسبق پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه و استاد دانشگاه شهید بهشتی

در داوس چه گذشت؟

نویسنده: محمود سریع القلم | ۴ بهمن ۱۴۰۱

طی چهار روز از 27 تا 30 دی ماه 1401 ،اجلاس سالانۀ مجمع جهانی اقتصاد با 372 ميزگرد و سخنرانی تشکيل شد. گزارش زيربه مباحثی که پيرامون توسعه يافتگی در اين اجلاس مطرح شدند می پردازد.

جنگ اوکراین و آیندۀ برجام

نویسنده: محمود سریع القلم | ۴ تیر ۱۴۰۱

جنگ اوکراین سرآغاز یک نظم جدید جهانی است. بدون توجه به رهبر یا رهبران فعلی و آیندۀ روسیه، روابط مسکو و غرب برای چندین دهه در رویارویی خواهد بود و اروپا را بار دیگر به جغرافیای زورآزمایی میان روسیه و آمریکا تبدیل خواهد کرد. کشورهای غربی در 11000 مورد، روسیه را تحریم کرده اند و آمریکا فرصتی تاریخی از زمان فروپاشی شوروی پیدا کرده تا روسیه را تضعیف، تحدید و تحقیر کند. با توجه به منابع غنی روسیه، رشد اقتصادی این کشور تداوم پیدا می کند اما هزینۀ تمام شده کالا و خدمات از یک طرف و کیفیت و رشد آن از طرف دیگر به خاطر به حداقل رسیدن ارتباطات با اروپا، آمریکای شمالی و ژاپن دچار صدمات جدی خواهد شد. بر خلاف آنچه در ظاهر نمایان است، آلمان، انگلستان و فرانسه در رویارویی با روسیه، همراه واشنگتن نیستند.

آفات خاورمیانه شناسی در ایران

یادداشت اختصاصی دکتر محمود سریع القلم برای افتتاحیه پژوهشگران مهمان در سال 1400

نویسنده: محمود سریع القلم | ۲۹ آبان ۱۴۰۰

مقاله اختصاصی دکتر محمود سریع القلم، رئیس اسبق پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه و استاد دانشگاه شهید بهشتی به نشست افتتاحیه پژوهشگران مهمان

مبانی خاورمیانه شناسی به قلم دکتر محمود سریع القلم

نویسنده: محمود سریع القلم | ۶ اسفند ۱۳۹۹

کلیدی ترین مفهوم در شناخت وضعیت نابسامان خاورمیانه / شمال آفریقا، مفهوم Nation-State است. تقریبا در این منطقه، هیچ کشوری Nation-State نیست. ویژگی که محصول سیاسی مدرنیته است و به همه کشورهای جهان تسری پیدا کرده است. دولت - ملت یعنی نیروها و فراکسیون های سیاسی و اجتماعی در مورد اهداف و جهت گیری های کشور به اجماع پایدار دست یافته اند.