واکاوی و بررسی اهداف ترکیه از راه اندازی عملیات سپر فرات

نشست شنبه 10 مهر 1395 گروه ترکیه شناسی پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با عنوان «واکاوی و بررسی اهداف ترکیه از راه اندازی عملیات سپر فرات» با سخنرانی دکتر رحمت حاجی مینه، پژوهشگر گروه ترکیه شناسی پژوهشکده و آقای قائم مقامی، کارشناس مسائل ترکیه و با مديريت دکتر اسدالله اطهری، مدیر گروه ترکیه شناسی و جمعی از پژوهشگران برگزار شد.
 
در ابتدای نشست، دکتر حاجی مینه ضمن بررسی تاریخی تحولات منطقه، گفت: عملیات "سپر فرات" را می توان به عنوان یک نقطه عطف در سیاست های ترکیه درقبال سوریه تلقی کرد که در بررسی آن می توان این پرسش را مطرح کرد که آیا عملیات سپر فرات به معنی تغییر در سیاست های ترکیه درقبال سوریه است یا تداوم آن؟
 
این پژوهشگر در ادامه گفت برای بررسی این موضوع، مطالعه سیاست و رویکرد ترکیه در قبال سوریه و تحولات آن خصوصا قدرت گرفتن داعش در سالهای گذشته امری ضروری می باشد. در این راستا می توان گفت هدف اصلی و دراز مدت ترک ها در سوریه تغییر رژیم بوده است تا از این طریق و افزودن بر متحدان منطقه ای خود بتوانند موازنه قدرت در منطقه خاورمیانه را درراستای اهداف هژمونیک منطقه ای خود تغییر دهند. هدفی که بر خلاف محاسبات آنکارا نه تنها در ماه ها وسال های اولیه بحران سوریه حاصل نشد بلکه چالش های جدیدی نیز برای ترکیه ایجاد شد که از مهم ترین آن ها قدرت گرفتن کردهای سوریه در نزدیکی مرزهای جنوبی ترکیه بود.
 
وی ادامه داد: وضعیتی که تا اندازه زیادی به تغییر اولویت های ترکیه در سوریه منجر شد به گونه ای که امروز اولویت اصلی ترکیه در سوریه جلوگیری از قدرت گرفتن کردهای این کشور بوده است و تغییر رژیم  سوریه خصوصا کنار گذاشتن بشار اسد از قدرت در اولویت بعدی قرار گرفته است.
 
در این میان سیاست ها و اقدامات ترکیه نسبت به داعش از جمله در کوبانی بیانگر این بوده است که آنکارا نگاهی ابزاری به این گروه تروریستی داشته است و تلاش کرده در وضعیت های مختلف به شیوه های مختلف از آنها برای اهداف خود بهره برداری کند سیاستی که تا اندازه زیادی به وجهه بین المللی ترکیه آسیب زده است. در این راستا می توان گفت عملیات سپر فرات ترکیه تدوام سیاست های پیشین ترکیه با ابزاری متفاوت است.
 
در پایان دکتر حاجی مینه افزود: در مورد جنگ و عملیات سپر فرات به عنوان نماد امروزی سیاست خارجی ترکیه می توان گفت زمانی که چکش تنها ابزار باشد همه چیز میخ است. یعنی  سیاست های ترکیه در حوزه های داخلی و خارجی  به طرف امنیتی شدن رفته است و برای حل مسایل چه بحران سوریه چه مساله کردها تلاش دارد تنها از ابزار قهریه استفاده کند وضعیتی که نه تنها به حل بحران سوریه و مساله کردها نخواهد انجامید بلکه بر پیچیدگی های آنها خواهد افزود.
 
قائم مقامی دیگرمهمان جلسه نیز گفت: ناتو سطح حاکمیت جهانی روسیه را محدود کرده است. ناتو به دنبال طراحی جدیدی است تا بتواند تا سال 2035 تمام کشورهای جهان را به نمونه های کوچک و قابل کنترل تبدیل کند. در سال 1980 ترکیه علیه قیام حما و حمص سوریه از ناتو کمک خواست ولی این توطئه در ترکیه خنثی شد. البته در آن زمان ایران نیز حمایتی از این قیام نکرد. امروزه ترکیه در هماهنگ ساختن سیاست های خود با ناتو و آمریکا و همچنین اسرائیل برای نفوذ در سوریه و ضربه زدن به محور مقاومت تلاش می کند.