چشم‌انداز آینده حضور ایران و روسیه در سوریه پسااسد

عارف بیژن؛ پژوهشگر مطالعات روسیه

یکی از عوامل اصلی که منجر به سرنگونی بشار اسد شد، تصمیم بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای عدم مداخله مجدد برای حمایت از او بود. تهران از مدت‌ها پیش از سوریه به‌عنوان عاملی برای نفوذ در منطقه استفاده کرده و در زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال 2011، منابع و نیروی انسانی قابل توجهی را برای حفظ اسد در قدرت به کار گرفت. مسکو نیز روابط خود با اسد را منبع نفوذ منطقه‌ای می‌دانست و مداخله سال 2015 آن در سوریه برای حفظ اسد در قبال قدرت تعیین‌کننده بود. اما در شرایطی که روسیه در اوکراین گرفتار شده است و ایران و متحدانش مانند حزب‌الله و حماس به دلیل درگیری پس از 7 اکتبر با اسرائیل مایل به نجات اسد برای بار دیگر نبودند، مسیر آینده سوریه نامشخص به نظر می‌رسد و وضعیت آن پس از اسد احتمالا با منافع روسیه و ایران در هاله‌ای از ابهام به سر خواهد برد. بنابراین توجه به این مساله که سرنگونی اسد چه معنایی برای ایران و روسیه دارد بسیار مهم است و راهبرد پیش‌روی دو کشور برای تغییر سیاست‌های گذشته قابل بررسی مجدد است.

متن کامل این یادداشت را در فایل زیر مطالعه بفرمایید.