بررسی ملاحظات استراتژیک چین در خاورمیانه

تعداد 16

چرا اسرائیل نباید بازدارندگی متعارف ایران را تضعیف کند؟

نویسنده: مسعود رضائی  |   ۲۶ دی ۱۴۰۰

با روی کار آمدن نفتالی بنت به عنوان نخست‌وزیر، این انتظار وجود داشت که وی مسیر متفاوتی را در مقایسه با سیاست‌های نتانیاهو در پیش بگیرد. اگر این انتظار را در هر موضوعی محتمل و امکان‌پذیر فرض کنیم، ایران یک استثنا است. چرا که در نگاه مقام‌های سیاسی و نظامیِ اسرائیل، ایران یک تهدید راهبردی و موجودیتیِ پایدار است. همانگونه که در فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی، اسرائیل یک دشمن همیشگی است. به‌همین جهت با ازسرگیریِ مجدد گفتگوهای هسته‌ای ایران در وین، اسرائیل بر کارزار قریب الوقوع بودنِ حملۀ نظامی به ایران شدت بخشیده است. ایران هم ظرف سالهای گذشته تلاش کرده است به نوعی موازنه وحشتِ موشکی را در راستای مقابله با اسرائیل و بر محور بازدارندگیِ معتبر تعریف کند.

جاده ابریشم سلامت: حکمرانی چین در منطقه­ ی منا

نویسنده: محسن کشوریان  |   ۲۶ تیر ۱۴۰۰

همکاری در بخش سلامت جهانی به‌عنوان بخشی از طرح »یک کمربند و یک جاده» چین از قبل تعریف شده بود اما پس از همه­ گیری کووید 19 در قالب «جاده ابریشم سلامت» به‌عنوان ضرورتی برای ساخت «جامعه جهانی با سرنوشت مشترک» توسط مقامات چینی توسعه پیدا کرد. براساس گزارش­های حزب کمونیست چین کمک­های این کشور با 150 کشور جهان و چندین سازمان بین‌المللی آغاز شد و مقامات چینی تجربه خود را در قالب کنفرانس­ هایی با 170 کشور جهان در میان گذاشتند. تا اواخر سال 2020 مقامات چینی بیش از 500 جلسه آنلاین و آفلاین درباره کووید 19با کشورهای جهان برگزار کردند. یکی از مناطقی که همواره مورد توجه پکن واقع گردیده، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منطقه منا) است که چین در قالب «جاده ابریشم سلامت» برای حضور در حکمرانی جهانی و توسعه قدرت نرم خود برنامه دارد. مرور دامنه فعالیت‌ها و دیپلماسی سلامت چین در این منطقه تصویری از اقدامات پکن برای حضور در حوزه حکمرانی سلامت در جهان و این منطقه ارائه می­دهد

قلمرو دفاعیِ سند همکاری ایران و چین و تفکر راهبردیِ نخبگان چینی

نویسنده: مسعود رضائی  |   ۲۳ فروردین ۱۴۰۰

جمهوری اسلامی ایران، پیشرفت چشمگیر چین را معادل افول نسبی سلطة جهانی آمریکا می‌داند. این نگاه در راستای تفکری است که تهران مایل است آن را توزیع جهانیِ درست قدرت، یعنی ساختار چندقطبیِ جهانی در نظر بگیرد. به‌همین جهت ظرف سه دهۀ اخیر، تهران همواره در پی شکل‌دهی به ترتیبات همکاری راهبردی با چین و نیز در تلاش برای دستیابی به سازوکارهایی با مضامین ائتلاف و اتحاد نظامی بوده است. این تمایل و چشم‌انداز از زمان تصویب سند همکاری 25 ساله با چین در هیأت دولت و متعاقباً امضای آن در اوایل فروردین 1400، نزد برخی مسئولان ایرانی جدی‌تر شده است. اما به نظر نمی‌رسد منطق ورود به مشارکت راهبردی چین با ایران (به‌رغم وجود برخی دغدغه‌های مشترک) با سطح و محدوده‌ای که تهران برای آن تعیین و روی آن مانور می‌دهد همخوانی داشته باشد و سطوح عالی ائتلاف و اتحاد را پوشش دهد.

تعمیق روابط اقتصادی چین و اسرائیل: پیامدهای آن برای ایران

نویسنده: محسن کشوریان  |   ۱۶ اسفند ۱۳۹۹

روابط دوجانبه چین و اسرائیل از سال 1950آغاز، در دهه 1990 شکل جدی­تر، و در اوائل هزاره سوم به سرعت در ابعاد دیپلماسی، تجارت، سرمایه­ گذاری، زیرساخت، همکاری آموزشی و توریسم گسترش یافت، به گونه ­ای که روابط تجاری دوجانبه پکن- تل­ آویو از 50 میلیون دلار سال 1992 به 13.1 میلیارد دلار در سال 2017 افزایش یافت. هدف این گزارش ارئه تصویری از گسترش ابعاد روابط اقتصادی طرفین و اثرات آن بر ایران است. یافته­ ها نشان می­ دهد که علی­رغم فشارهای آمریکا، روابط اقتصادی چین و اسرائیل در حوزه تجاری (صادرات و واردات کالا)، خدمات مالکیت معنوی، سرمایه­ گذاری در بخش زیرساخت و تکنولوژی و همکاری در چارچوب طرح یک کمربند و یک راه چین رو به گسترش است و این امر می ­تواند آینده روابط ایران و چین را تحت تأثیر قرار دهد.

گزارش نشست افتتاحیه گروه مطالعات چین و خاورمیانه

۵ بهمن ۱۳۹۹

نشست افتتاحیه گروه مطالعات چین و خاورمیانه مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه با حضور دکتر محسن شریعتی‌نیا مدیر گروه، با حضور افتخاری دکتر قدیر نصری رئیس پژوهشکده و اعضای گروه روز دوشنبه 22 دی 1399 از بستر اسکایپ برگزار شد.