العربیة

بررسی ملاحظات استراتژیک روسیه در خاورمیانه

تعداد 20

اقدامات و واکنش های روسیه در قبال پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو

نویسنده: معصومه محمدی  |   ۲۵ خرداد ۱۴۰۱

در شرایطی که فنلاند و سوئد هر دو درخواست خود را برای پیوستن به ائتلاف نظامی غربی ناتو اعلام کردند و به تاریخ چندین دهه عدم تعهد نظامی پایان دادند، همه نگاه ‌ها به روسیه و نحوه واکنش این کشور معطوف است. پس از آنکه فنلاند طی روزهای گذشته اعلام کرد که قصد دارد به ائتلاف نظامی ناتو بپیوندد، مسکو از ایده گسترش احتمالی ناتو، دشمن قدیمی خود ابراز خشم کرده است. پیوستن فنلاند به ناتو یک تغییر اساسی در سیاست خارجی این کشور است. روسیه مجبور خواهد شد برای جلوگیری از تهدیدات علیه امنیت ملی خود، اقدامات تلافی جویانه، چه با ماهیت نظامی- فنی و چه با ماهیت دیگر، صورت دهد. فنلاند با حدود 5.5 میلیون نفر در منطقه ای تقریباً به وسعت آلمان، یکی از کم جمعیت ترین کشورهای اروپا است. این کشور 1343 کیلومتر مرز مشترک با روسیه دارد و به مسیرهای دریایی تجارت خارجی وابسته است. تا قبل از جنگ در اوکراین، فضای ژئوپلیتیک فنلاند برای مانور به شدت منوط به روابط پایدار با مسکو و همچنین به ثبات گسترده تر اروپا بود.

وضعیت امنیتی سیاسی و اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی پس از بحران اوکراین

نویسنده: معصومه محمدی  |   ۶ اردیبهشت ۱۴۰۱

دو ماه از حمله سنگین و پرمخاطره روسیه به اوکراین سپری شد و امیدها برای پایان زودهنگام این بحران کمتر و کمتر می شود. طی دو ماه اخیر ، مطالب و تحلیل های مختلفی در باب ریشه ها و میوه های این جنگ تمام عیار نگاشته شده است. موضوع مهمی که مغفول واقع شده تاثیرات این بحران روی اقتصاد و امنیت کشورهای ضعیفی است که در ظاهر کشور هستند اما در اصل تحت نفوذ روسیه به شمار می روند. نباید فراموش کرد که بحران اوکراین شرایطی غیر قابل پیش بینی و دشواری را برای این منطقه در برداشته است. روسیه از دیرباز، برادر بزرگ و یک بازیگر مدعی و هژمون در این منطقه نفوذ پذیر بوده است. بسیاری از کشورهای این منطقه شریک اقتصادی،امنیتی و سیاسی روسیه هستند.

اوکراین صفحه شطرنج کرملین

نویسنده: معصومه محمدی  |   ۴ اسفند ۱۴۰۰

پس از ساعت ها مذاکره بین رهبران روسیه، اوکراین، آلمان و فرانسه طرح پیشنهادی برای خاتمه بحران در اوکراین روز ۱۱ فوریه سال ۲۰۱۵ در مینسک، پایتخت بلاروس امضا شد. توافقنامه مینسک ۲۰۱۵ به عنوان راهی برای خروج از بحران اوکراین و روسیه تبدیل شده است. طبق توافق‌نامه‌ی مینسک، استقلال طلبان شرق اوکراین و نیروهای دولتی اوکراین، نباید تا فاصله ۲۵ کیلومتری خط مقدم از سلاح های خمپاره انداز و موشک انداز با کالیبر کمتر از ۱۰۰ میلیمتر استفاده کنند، تا حریمی عاری از تسلیحات به عرض ۵۰ کیلومتر ایجاد شود.

(گزارش یک نشست علمی در مرکز مطالعات خاورمیانه )

اقتصاد کریدورها : از منازعات ژئوپلیتیک تا رقابت های ژئواکونومیک

۱۸ بهمن ۱۴۰۰

چندی پیش گروه مناسبات استراتژیک اوراسیا – خاورمیانه ( که اینک در قالب دو گروه روسیه – خاورمیانه و گروه قفقاز و خاورمیانه در فعالیت است) نشستی با عنوان « از منازعات ژئوپلیتیکی تا رقابت های ژئواکونومیکی؛ اقتصاد سیاسی کریدورها در قفقاز جنوبی و جایگاه ایران» با حضور دکتر بهرام امیر احمدیان، استاد دانشگاه تهران، دکتر آرش رئیسی نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، دکتر وحید حسین زاده عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و دکتر قاسم اصولی استاد مدعو دانشکده بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی به صورت مجازی برگزار شد.

سیاست همسایگی و الزامات همسویی اخیر بین تهران-مسکو

نویسنده: معصومه محمدی  |   ۶ بهمن ۱۴۰۰

طی یک دهه اخیر سیاست خارجی ایران با توجه به دو چالش اساسی یعنی تحریم ها و مناسبات منطقه‌ای دستخوش فراز و نشیب های فراوانی بوده است. اما موقعیت جغرافیایی سیاسی خاص ایران شرایط ویژه‌ای را در تعامل و تفاهم در منطقه و نگاه به شرق در سیاست همسایه ای آن به وجود آورده است. در این نوشتار به بررسی سیاست همسایگی ایران و نگاه به شرق می پردازیم.

ترجمان استراتژیک

روسیه در قزاقستان قمار می‌کند

نویسنده: هیراد مخیری (دبیر گروه)  |   ۲ بهمن ۱۴۰۰

وقوع بحران اخیر قزاقستان، کرملین را بسیار غافلگیر نمود، بحرانی که به‌عنوان اعتراضی علیه افزایش شدید قیمت سوخت آغاز شد و در مدت یک هفته با سرعتی برق‌آسا در سراسر این کشور پهناور گسترش یافت و نهایتاً در پایتخت سابق، شهر آلماتی به خشونت گسترده کشیده شد. تنها چند روز قبل از سال نو، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در یک نشست غیررسمی در سن‌پترزبورگ میزبان رئیس‌جمهور کنونی قزاقستان، قاسم ژومارت توکایف و سلف و حامی بسیار بانفوذش، نورسلطان نظربایف و چند تن از رهبران پس از فروپاشی شوروی بود. باید توجه داشته باشیم که هیچ‌یک از اتفاقاتی که در آن زمان در حال رخ دادن بود، قابل پیش‌بینی نبود.

ضرورت ها و ظرافت های حضور ایران و روسیه در اتحاد 3+3

نویسنده: معصومه محمدی  |   ۱۹ دی ۱۴۰۰

در اوان سال 2022 ، به نظر می رسد اختلافات و موضوعات متعددی در جوار ایران هستند که نیازمند تبادل نظر و ارتباط پیوسته بین قدرت های منطقه ای هستند. آینده قره باغ ، افغانستان ، عراق و سوریه از جمله این موارد هستند.اکنون موضوع یا مسأله این است که محرکه و دشواره های این همسویی برای حل و فصل اختلالفات فزاینده کدامند؟ آیا اتحاد موسوم به 3+3 می تواند مسأله قره باغ را حل و فصل کند؟

بحران در قره باغ ، نقطه عزیمتی برای بازی ها و نقشه های جدید و گسترده

نویسنده: معصومه محمدی  |   ۳ آبان ۱۴۰۰

ریشه اختلافات ارمنی‌ها و ترک ها بر سر منطقه قفقاز نه به چند دهه اخیر بلکه به قرن ها پیش باز می‌گردد به حدود قرن ۱۱ میلادی، یعنی به زمانی که ترک‌ها به منطقه قفقاز مهاجرت کرده و ارمنی ها را از بخش‌هایی از این منطقه خارج کردند. ریشه اختلافات اخیر به جنگ بین دو کشور در دهه ۹۰ میلادی و بر سر منطقه کوهستانی قره باغ باز می‌گردد


اعضاء