روندها و جریانهای فکری در خاورمیانه

تعداد 134

چه کسی دنیا را اداره می کند؟

نویسنده: آنا یوسفیان  |   ۲۱ تیر ۱۴۰۲

اگر شما زیر 45 سالتان است، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بزرگ شده اید. ایالات متحده به این طریق به تنها ابرقدرت جهان تبدیل شد که هم از طریق نقش برجسته اش در سازمان های بین المللی و هم با اعمال قدرت بی قید و شرط، نتایج را دیکته می کرد و این یک دنیای تک قطبی بود.

بازبینی جنگ انتخابی آمریکا در عراق

نویسنده: آنا یوسفیان  |   ۲۰ خرداد ۱۴۰۲

وقایع و سایر عواملی که منجر به تصمیم ایالات متحده برای شروع جنگ در عراق شد، همچنان مبهم وبه میزان قابل توجهی موضوع بحث و جدل است. جنگ ها به دو دسته تقسیم می شوند: جنگ های ضروری و جنگ های انتخابی. جنگ های ضروری زمانی رخ می دهند که منافع حیاتی در خطر باشد و هیچ گزینه قابل قبول دیگری برای دفاع از آنها وجود نداشته باشد.

آمریکا چگونه در جنگی چهل ساله خاورمیانه را از دست داد؟

نویسنده: رضا فضلعلی  |   ۱۶ خرداد ۱۴۰۲

چین میانجی‌ گری در تجدید روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی و ایران را در مارس 2023 اعلام کرد. در واقع یه کاهش نقش ایالات متحده در خاورمیانه سرعت بخشید. ایالات متحده اندکی پس از به قدرت رسیدن ریاست جمهوری "جو بایدن"، خروج نامطلوب خود از افغانستان را تکمیل کرد، کشوری که واشنگتن، نتوانست پس از بیست سال تلاش آن را با غرب همراه کند.

نگاهی بر اندیشه ها ، آورده‌ها و بایسته‌های استاد داریوش آشوری در جهان فکر و فرهنگ ایرانی

«در کجا ایستاده‌ایم؟»

۱۶ خرداد ۱۴۰۲

گروه روندهای فکری پژوهشکده مطالعات پیشرفته خاورمیا نه برگز ار می ‌کند:

افسانه جهانی شدن ؛ چرا پیوندهای منطقه ای، پیروز رقابت ها هستند؟

نویسنده: آنا یوسفیان  |   ۳ خرداد ۱۴۰۲

ریتم بی چون و چرا و ثابت در سیاست خارجی نشان از آن دارد که دنیا به سمت جهانی شدن گام برمی دارد. کمدها پر از لباسهای خارجی است. ماشین ها و لوازم های الکترونیکی در آن سوی آبها تولید و سپس صادر می شوند. ایالات متحده آمریکا در آسیا سرمایه گذاری می کند و هندی ها برای تحصیل به آمریکا سفر می کنند. این آمار و ارقام نشان دهنده طیف وسیعی از تبادلات بین المللی است. داد و ستد و تجارت در میان تمامی کشورها به بیش از 20 تریلیون دلار رسیده است. این رقم در مقایسه با سال 1980 رشد ده برابری داشته است. این روند بین المللی آن هم در این بازه ی زمانی، رشد بسیار چشمگیری داشته و از 500 میلیارد دلار به بیش از 4 تریلیون دلار رسیده است. که این 5 برابر شدن آمار سرمایه به سبب افزایش چشمگیر سفرهای خارجی مردم در طول این چهار دهه اخیر است. با این وجود ادعای درستی نیست اگر گفته شود روند تولید محصولات، ارائه خدمات و سفرهای مردم همگی در یک مقیاس جهانی ست. جهانی شدن، بعنوان یک درک متعارف، بیشتر شبیه یک افسانه است. واقعیت بسیار نزدیکتر به منطقه ای شدن است. هنگامی که کارخانه ها، زنجیره های تولید کالا و افراد به خارج از مرزها سفر می کنند، الزاما به معنای سفر به دور دست ها نیست، گویی آنها جایی در نزدیکی شهر و دیار خود باقی می مانند.

نیاز غرب به یک استراتژی جدید در اوکراین (میز مذاکره به جای میدان جنگ)

نویسنده: رضا فضلعلی  |   ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲

با گذشت بیش از یک سال جنگ برای اوکراین بسیار بهتر از آن چیزی بود که پیش‌بینی‌ها می‌شد. تلاش روسیه برای به زانو درآوردن همسایه خود با شکست مواجه شد. هنوز اوکراین مستقل و با دموکراسی فعالی که حدود 85 در صد از سرزمینهای اِشغال شده قبل از حمله روسیه در سال 2014 خود را در اختیار دارد، در عین حال خوش بینی برای پیش بینی نتیجه جنگ نیز دشوار است. در حالی که هزینه‌های فراوان انسانی و اقتصادی باعث شده تا مسکو و کیف برای حرکت‌های بعدی خود در جنگ آماده شوند. بر این اساس به احتمال زیاد نتیجه کشمکش، با وجود مهارت و روحیه عملیاتی بیشتر اوکراین و همچنین دسترسی این کشور به حمایت غرب و در مقابل، برتری نظامی ارتش روسیه، بدون شک پیروزی کامل اوکراین نیست، بلکه بن بستی خونین خواهد بود.

فیلسوفِ زوال‌اندیش: تاملی در آراء استاد سیدجواد طباطبایی

۴ اردیبهشت ۱۴۰۲

گروه مطالعات سياست و تمدن ایرانی به همراه گروه روندهای فکریِ پژوهشکده مطالعات پیشرفته خاورمیانه به پاس ارج ‌نهادن به تلاش‌های پژوهنده‌ی سخت‌کوش اندیشه سیاسی ایران ، دکتر سیدجواد طباطبایی ، برگزار می‌کنند:

تله تحریم ها

نویسنده: آنا یوسفیان  |   ۲۳ فروردین ۱۴۰۲

تحریم‌های اقتصادی مدرن که در متن جنگ جهانی اول به وجود آمد، مدت‌هاست که به عنوان ابزاری برای جلوگیری از جنگ‌های مسلحانه و عاملی برای بازدارندگی بازیگران بد در عرصه بین الملل قلمداد می شوند. اما نگاه دقیق‌تر به تاریخ نشان می‌دهد که چنین اقدامات سخت گیرانه ای خود از راه های دیگر به جنگ منتهی می شوند. هدف مطالعه تاریخی بهبود درک ما از خود و جهانمان است. برخی از مطالعات تاریخی ، به‌ویژه آنهایی که مربوط به زمان‌های دور یا موضوعات تخصصی محدود هستند ، ممکن است فقط به عنوان منبعی برای تفکر در مورد وضعیت انسان با نگرانی‌های فعلی ما مرتبط به نظر برسند.

آیا «جنبش دموکراسی خواهی» در خاورمیانه و شمال افریقا زنده است؟

نویسنده: رسول صفرآهنگ  |   ۶ اسفند ۱۴۰۱

آیا قیام های اعراب بر تمایل به دموکراسی در خاورمیانه و شمال آفریقا تأثیر گذاشته است؟ این مطالعه توضیحی سیستماتیک از تأثیر متفاوت قیام ها بر تمایل مردم برای دموکراسی در سراسر منطقه ارائه می دهد. از اوایل سال 2011 به بعد، اعتراضات گسترده خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) را فرا گرفت و مردم این کشورها خواستار دموکراسی بیشتر شدند، اما در واقعیت به آن دست پیدا نکردند.