گزارش نشست گروه روندها و جریان های فکری در ایران و خاورمیانه با عنوان «امکان و مکانیسم کاربرد اندیشه سیاسی در عمل»

نویسنده: مختار نوری (مدیر گروه)  |   ۲۰ بهمن ۱۳۹۹

امکان و مکانیسم کاربرد اندیشه سیاسی در عرصه عمل، عنوان نشست تخصصی ­ای است که روز پنج شنبه ۹ بهمن ­ماه ۱۳۹۹ توسط گروه مطالعاتی روندهای فکری در ایران و خاورمیانه وابسته به پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار گردید. این نشست علمی با حضور قدیر نصری رئیس پژوهشکده و استاد اندیشه سیاسی دانشگاه خوارزمی، مختار نوری مدیر گروه روندهای فکری، سیدحکیم کمال از روشنفکران افغانستانی و دانشجوی دکترای فلسفه سیاسی در دانشگاه هایدلبرگ آلمان و عارف عبادی دانش آموخته نظریه سیاسی از دانشگاه ناتینگهام انگلستان و پژوهشگر مهمان در گروه روندهای فکری و علاقه­مندان به این حوزه در بستر فضای مجازی برگزار گردید. در ادامه شرح مختصری از موضوعات مطرح شده توسط سخنرانان در این جلسه ارایه خواهد شد.

نبردِ مفهومیِ پیرامون «خاورمیانه» چرا نمی‌توان از مفهوم خاورمیانه دست‌کشید؟

نویسنده: محدثه جزایی  |   ۱۵ بهمن ۱۳۹۹

خاورمیانه، مفهومی مناقشه‌برانگیز از نظر جغرافیایی و سیاسی است. از منظر جغرافیایی درباره حدود آن، اشتراک نظر گسترده‌ای وجود ندارد و از منظری سیاسی، با توجه به نظریه‌های جدید در راستایِ توجه به جهانِ غیر غربی، چالش‌هایی در استفاده و کاربرد مفهوم خاورمیانه به وجود آمده است. برای مقابله با تک‌صدایی مطالعات و بررسی‌های اروپایی و آمریکایی در منطقۀ خاورمیانه، برابرنهادهایی به‌جای مفهوم خاورمیانه پیشنهاد شده است. عبارت‌های همچون «خاور نزدیک و شمال آفریقا»، «خاورمیانه شمالی»، «خاورمیانۀ جدید»، «خاورمیانۀ اسلامی» و یا «آسیای غربی» و «آسیای جنوب غربی» به‌جای آن پیشنهاد می‌شود. اما چه می‌شود که نمی‌توان از کاربرد یک مفهوم دست کشید؟

گزارش نشست علمی گروه روندهاي فكري پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورميانه

۶ بهمن ۱۳۹۹

اولین نشست علمی گروه روندهای فکری پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه تحت عنوان « بررسی جایگاه روش تاریخ مفهومی در مطالعات فکری و سیاسی: مطالعه مفهوم خاورمیانه»در سال پژوهشی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ روز سه شنبه ۲۳ دی ماه در بستر فضای مجازی برگزار گردید.

بحران قره باغ (دور جدید درگیری های نظامی ارمنستان و آذربایجان)

۲۲ مهر ۱۳۹۹

منطقه قره باغ یا آرتساخ که در مرز دو کشور آذربایجان و ارمنستان واقع شده، اکثریتی ارمنی دارد اما از زمان شوروی سابق تحت کنترل آذربایجان بوده است. جمعیت ارمنی با حدود 140 هزار نفر، جمعیت مسلط این سرزمین می باشد که اکثرا پیرو مذهب مسیحی آپوستولیک هستند.

عادی‌سازی روابط امارات-اسرائیل و راهبرد عربستان سعودی

۱۰ شهریور ۱۳۹۹

در 13 آگوست 2020 اعلام خبر «توافق تاریخی» میان امارات متحده عربی و اسرائیل با میانجیگری ایالات متحده آمریکا توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، توجهات بسیاری را به خود جلب کرد. مهم‌ترین بند این توافق، به‌رسمیت شناختن رسمی اسرائیل از سوی امارات و همچنین تعلیق برنامه الحاق کرانه باختری رود اردن از سوی اسرائیل است؛ گرچه سابقه همکاری و رابطه غیررسمی میان اسرائیل و امارات به چند سال پیش از این برمی‌گردد.

کرونا و ضرورت بازبینی مجدد در نظریات امنیتی

نویسنده: مختار نوری (مدیر گروه)  |   ۳ اردیبهشت ۱۳۹۹

ویروس کرونا به مثابه حادترین بحران جهانی بسیاری از کشورها و نظام­های سیاسی را با چالش­های جدی مواجه ساخته است. خطر بحران کرونا برای صلح و امنیت جهانی به حدی است که سازمان ملل خواهان آتش­بس در تمامی درگیری‌ها در جهان شده است. مسائلی مانند رکود در اقتصاد جهانی، چالش علیه همکاری­های منطقه‌­ای و بین­‌المللی، چالش­ در اتحادیه اروپا، تضعیف ارتباطات بین­‌المللی، گسترش بیکاری در سطح جهانی، سقوط بازارهای مالی، آسیب دیدن نظام معیشت و رفاه مردم در کشورهای توسعه نیافته، کم­ حجم شدن زندگی روزمره مردم، محدود شدن روابط اجتماعی ، بحران‌­های روحی و روانی و... صرفاً بخشی از چالش­‌های ناشی از این بحران خطرناک محسوب می­شوند.

مقدمه‌ای بر حدود سیاست: از قدرت تا آنارشیسم و درس‌های آن برای ایران و خاورمیانه

۷ اسفند ۱۳۹۸

نشست گروه مطالعاتی روندهای فکریِ پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با عنوان «مقدمه‌ای بر حدود سیاست: از قدرت تا آنارشیسم و درس‌های آن برای ایران و خاورمیانه»روز دوشنبه 28 بهمن ۱۳۹۸در پژوهشكده مطالعات استراتژیک خاورمیانه و با حضور دکتر موسی دیباج دانشیار گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دکتر جهانگیر معینی علمداری، دانشیار علوم سیاسی در گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و دکتر حمید ملک­زاده، دانش­آموخته دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران با مدیریت علمی خانم دکتر طیبه دومانلو و با حضور اساتید، دانشجویان و علاقمندان این حوزه برگزار شد

حکمرانی سیاسی، توسعه و رفاه اجتماعی در ایران و خاورمیانه

۲۶ بهمن ۱۳۹۸

نشست گروه مطالعاتی روندهای فکری پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با همکاری انتشارات شیرازه با عنوان «حکمرانی سیاسی، توسعه و رفاه اجتماعی در ایران و خاورمیانه» پیرامون نقد و بررسی کتاب «انقلاب اجتماعی: سیاست و دولت رفاه در ایران» روز یکشنبه 13 بهمن ۱۳۹۸در پژوهشكده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با حضور دکتر مراد ثقفی، دکتر قدرت احمدیان، دکتر مختار نوری و آقای محمد صیادی و همچنین با حضور اساتید، دانشجویان و علاقمندان این حوزه برگزار شد.

مسئله سنت و نوسازی به روایت حسن حنفی

۹ بهمن ۱۳۹۸

نشست گروه مطالعاتی روندهای فکری پژوهشکده مطالعات خاورمیانه با همکاری انتشارات نگاه معاصردر زمینه نقد و بررسی کتاب «سنت و نوسازی» روز یکشنبه 29 دی ماه ۱۳۹۸در پژوهشكده مطالعات خاورمیانه با حضور دکتر حسام¬الدین خاکپور، دکتر سعید عدالت¬نژاد، دکتر محمد عثمانی و اساتید، دانشجویان و علاقمندان این حوزه برگزار شد. در ابتدای این نشست دکتر حبیب عشایری عضو گروه روندهای فکری به عنوان مدیر علمی جلسه، ضمن خیرمقدم به حضار به اهمیت کتاب حسن حنفی پرداخت و جدال سنت و مدرنیته را از مسائل کلیدی کشورهای منطقه خاورمیانه مانند ایران عنوان کرد که باید مورد توجه، تحقیق و بررسی انتقادی قرار گیرد. در ادامه به نکات کلیدی مطرح شده توسط سخنرانان اشاره خواهد شد.

نقد و بررسی کتاب «هویت: سیاست هویت کنونی و مبارزه برای به رسمیت شناخته شدن»

۳۰ آذر ۱۳۹۸

نقد و بررسی کتاب «هویت: سیاست هویت کنونی و مبارزه برای به رسمیت شناخته شدن» به همت گروه مطالعاتی روندهای فکری مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه و با همکاری انتشارات روزنه روز یکشنبه 12 آبان ماه ۱۳۹۸در سالن اجتماعات پژوهشكده مطالعات استراتژیک خاورمیانه و با حضور دکتر رحمن قهرمانپور، دکتر علی اشرف نظری، دکتر مختار نوری، آقای سجاد آتشبار و با حضور اساتید، دانشجویان و علاقمندان این حوزه برگزار شد.در ابتدای این نشست دکتر نوری مدیر گروه روندهای فکری، ضمن خیرمقدم به حضار به اهمیت کتاب هویت فوکویاما پرداخت و مهمترین ویژگی کتاب مذکور را خصلت پراگماتیک آن، پرداختن به مباحث نظری، عینی و مصداقی در سیاست بین‌الملل مانند بهار عربی، تحولات خاورمیانه و... عنوان کرد. در ادامه به نکات کلیدی مطرح شده توسط سخنرانان اشاره خواهد شد.