نویسنده: فاطمه سلیمانی پورلک (مدیر گروه) | ۱۲ اسفند ۱۳۹۹
گروه بررسی مسایل استراتژیک پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه طی دومین نشست تخصصی در تاریخ 7 بهمن 1399 موضوعی را تحت عنوان «رویکرد دولت بایدن به مسائل خاورمیانه و دلالت‌های استراتژیک آن برای ایران» به بحث و بررسی آقایان دکتر ناصر هادیان و دکتر جلال دهقانی فیروزآبادی نهاد.
نویسنده: سید حامد حسینی | ۶ اسفند ۱۳۹۹
دولت جو بایدن بازگشت به توافق هسته‌ای موسوم به برجام را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی خود قرار داده است. توافق‌نامه‌ای که بین ایران، ایالات‌متحده، روسیه، بریتانیا، چین، فرانسه و آلمان در ژوئیه 2015 منعقد شد و هدف آن محدود کردن برنامه هسته‌ای به‌طور عام و غنی‌سازی اورانیوم به‌طور خاص است. در تحلیل وضعیت برجام در کنار نگاه اصلی به ایران، توجه به سیاست‌های یک کشور دیگر یعنی روسیه نیز مهم است. مسکو سال‌ها به برنامه هسته‌ای ایران کمک کرده است.
نویسنده: سید حامد حسینی | ۲۶ بهمن ۱۳۹۹
جمهوری خلق چین ازنظر فناوری و زیرساخت، اسرائیل را به‌عنوان مکانی جذاب برای سرمایه‌گذاری می‌داند. به‌طور خاص طی دهه گذشته، چین با افزایش تدریجی مبالغ سرمایه‌گذاری شده و تعداد معاملات شرکت‌های چینی، بیش از گذشته در اسرائیل سرمایه‌گذاری کرده است. بااین‌حال، پس از سال 2016 کاهش مداوم در میزان سرمایه‌گذاری مشاهده شده است و از سال 2019 این کاهش به تعداد معاملات تجاری چین و اسرائیل نیز گسترش یافت. این مطابق با روند سرمایه‌گذاری‌های اروپا و ایالات‌متحده نیز هست، جایی که سرمایه‌گذاری‌ها در سال 2016 به اوج خود رسیده و از آن زمان کاهش یافته است و در سال 2019 به یک رکود رسیده و در سال 2020 نیز روند نزولی خود را ادامه می‌دهد. سرمایه‌گذاری‌های چینی در زیرساخت‌های اسرائیل صرفاً از طریق شرکت‌های اقتصادی انجام می‌شود که از دانش، فناوری ، تجربه و سرمایه لازم برای رقابت موفق در مناقصات زیرساخت‌ها در اسرائیل برخوردار هستند.
نویسنده: افسانه رشاد (دبیر گروه ) | ۲۶ بهمن ۱۳۹۹
دومین نشست علمی گروه مطالعات بررسی مسایل استراتژیک خاورمیانه پژوهشکده روز سه‌شنبه 7 بهمن 1399 با عنوان «رویکرد دولت بایدن به مسائل خاورمیانه و دلالت‌های استراتژیک آن برای ایران» و ارائه دکتر ناصر هادیان و دکتر جلال دهقانی فیروز آبادی برگزار شد. در آغاز نشست، دکتر فاطمه سلیمانی مدیر گروه مطالعات استراتژیک ضمن بیان مقدمه‌ای به طرح مسأله در چارچوب ترسیم فضای سیاسی دگرگون‌شدۀ ایالات متحده پرداخت. ایشان اشاره کرد که امریکا در شرایط موجود با چالش‌های بزرگی در داخل مانند شکاف فزایندۀ اجتماعیِ نشأت گرفته از پدیده ترامپیسم و بحران کووید-19 و در خارج با چالش‌های «اقتصادی، امنیتی چین، روسیه، اتحادیه اروپا، توسعه همکاری‌های بین‌المللی در مقابله با شیوع کروناویروس و درنهایت احیای رهبری جهانی امریکا» مواجه است. در میانه این درگیری‌ها، شناخت جایگاه خاورمیانه در سیاست خارجی دولت جدید امریکا و نوع رویکرد بایدن به مسائل منطقه و به‌ویژه ایران از اهمیت و ضرورت آشکار برخوردار می‌شود، چرا که از رهگذر درک راهبردی این مسأله است که می‌توان به دلالت‌های استراتژیکِ واقع‌بینانه و بیشینه‌جویانۀ منفعت‌محور برای ایران نائل آمد.
نویسنده: سید حامد حسینی | ۱۹ بهمن ۱۳۹۹
به نظر می‌رسد که محاصره طولانی‌مدت قطر نه تنها نتوانست رفتارهای دوحه را مطابق خواست ریاض اصلاح کند بلکه روابط ایران و قطر را برای آینده قابل پیش‌بینی تقویت کرد. اعضای نشست تحت عنوان "همبستگی و ثبات منطقه‌ای" در ژانویه 2021 اعلامیه‌ای را برای پایان دادن به محاصره قطر در العلا عربستان امضا کردند. این اعلامیه یک پیروزی برای دوحه بود زیرا مجبور نبود که از ابتدای مناقشه نسبت به خواسته های مطرح‌شده توسط ائتلاف چهارجانبه ضد قطر (عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر) تمکین کند
نویسنده: سید حامد حسینی | ۱۴ بهمن ۱۳۹۹
با ورود بایدن به کاخ سفید، به نظر می‌رسد که روند جدیدی از توافق هسته‌ای موسوم به برجام شکل خواهد گرفت. در طول این روند، مسیر واشنگتن برای بازگشت به توافق هسته‌ای طولانی، زمان‌بر و پیچیده است و در این میان، تهران نیز خواسته‌ها و شرایط خود را در فضای بی‌اعتمادی و عدم قطعیت به‌طرف مقابل اعلام کرده است. اما دلالت‌های این روند چیست و آیا ممکن است جایی برای نزدیکی نگاه‌های طرفین وجود داشته باشد؟
نویسنده: ابراهیم متقی (ناظر علمی) | ۱۴ مرداد ۱۳۹۹
واقعيت‌هاي توافقنامه همكاري ايران و چين را بايد بر اساس ضرورت‌هاي ساختاري نظام بين الملل تحليل و تبيين نمود. رويكرد سياست خارجي ايران بعد از ناكامي برجام ماهيتی شرق محور پيدا كرده است. ايران در فرايند توافق برنامه جامع اقدام مشترك تلاش نمود تا سطح همكاري‌هاي اقتصادي، صنعتي و راهبردي خود با كشورهاي جهان غرب را ارتقا دهد. الگوي رفتاري دونالد ترامپ نه تنها ايران را با مشكلات اقتصادي روبه رو كرد بلكه منجر به واكنش ايران در روند سياست خارجي گرديده و جهت گيري سياست خارجي خود را با تغييراتي همراه ساخت.
نویسنده: افسانه رشاد (دبیر گروه ) | ۴ مرداد ۱۳۹۹
فوکویاما کتاب «هویت» را در نقد اندیشه پایان تاریخ خود به رشته تحریر در آورد. هدف اصلی فوکویاما از نگارش این کتاب، نقد سیاست های اجتماعی و اقتصادی ترامپ بوده است .فوکویاما به این موضوع اشاره دارد که نگارش کتاب هویت ،ضرورت اجتناب ناپذیر درک معادله سیاست و قدرت در دوران ترامپ می باشد. سیاست هویتی ترامپ، لیبرال دموکراسی امریکا را هدف قرار داده است
نویسنده: ابراهیم متقی (ناظر علمی) افسانه رشاد (دبیر گروه ) | ۱۶ تیر ۱۳۹۹
کتاب «امنیت منطقه‌ای در شرایط آشوب: دولت قوی یا منطقه قوی» نوشته زهره پوستین‌چی و ابراهیم متقی، به امنیت در خاورمیانه، گروهک تروریستی داعش و امنیت داخلی ایران می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی تهران منتشر شده است.
